Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
148
AndrzejSławiński
tywneinformowanieinwestorówoichrzeczywistejwartości[Crockett,Harris,
Mishkin,White2003,s.19].
Wprzypadkuobecnejrecesjirola„inżynierii”finansowej,jakosamoistnejprzy-
czynykryzysubankowego,byłajużbardzowyraźna[Sławiński2008,s.49–62].
Wprawdziewieleuwagiprzyciągałybąblespekulacyjnenarynkachbudowlanych,
aletowłaśniemasowasprzedażnowych,niestosowanychwcześniejinstrumentów
finansowych,byładecydującąprzyczynąogromnychstratbanków,awkonsekwen-
cjitakżesamejrecesji[Colander,Foellmer,Haas,Goldberg2009].
Mówisięterazotym,żebankipodjęłyzbytdużeryzyko,abyzwiększyćosiągane
stopyzwrotu,codoprowadziłodokatastrofy.Najnowszebadaniadowodząjednak,
żebyłatokatastrofa,którejprzyczynynarastałyoddawnaiwłaściwiemusiałasię
wydarzyć.WynikibadańPiergiorgioAlessandriiAndrewHaldanemówią,żeod
lat20.do70.XXw.przeciętnastopazwrotuwbrytyjskimsystemiefinansowym
wynosiła7%,aichzmienność(mierzonawielkościąodchyleniastandardowego)
byłaniewielka,sięgajączaledwie2%.Odlat70.sytuacjazasadniczosięzmieniła.
Przeciętnezyskibrytyjskichbankówwzrosłydo20%,alenastąpiłotokosztem
znacznegozwiększeniasiępodejmowanegoprzezbankiryzyka,skorozmienność
osiąganychprzezniestópzwrotuwzrosłaponadtrzykrotnie[Alessandri,Haldane
2009].Danetemówią,żewprawdzieskalaobecnegokryzysubankowegozaskoczy-
ławszystkich,alesamkryzysbyłkonsekwencjąprocesu,którynarastałoddawna
iwiązałsięzcorazwiększąderegulacjąsystemufinansowego.
Upodłożaobecnegokryzysuleżałoto,żewzrostowiryzykapodejmowanego
przezbankinietowarzyszyłprocesdostatecznegowzmacnianiarolinadzoru,ana
dodateknastępowałotowsytuacji,gdysystemfinansowystawałsięcorazbar-
dziejnieprzejrzysty.HenryKaufmanzwróciłuwagęnasmutnyparadokssytuacji,
wktórejbankicentralne,samedbającojaknajwiększąprzejrzystośćswejpolity-
kipieniężnej,pozwoliłynaosłabianierolinadzoruoraznazmianyinstytucjonal-
ne,którychefektembyłacorazmniejszaprzejrzystośćrynkówiinstytucjifinan-
sowych[Kaufman2008].
ZarzutHenry’egoKaufmanamiałcharakterkluczowy,ponieważdotyczył
głównegoargumentu,którypodawanojakopowódrelatywnegozmniejszania
znaczenianadzorówbankowych.Chodziłotuodeklarowanepoleganienadyscy-
plinierynkowej,cooznaczałozałożenie,żeuczestnicyobrotównarynkachfinan-
sowychsąwstaniezidentyfikowaćinstytucje,którepodejmująnadmierneryzyko
lubemitujązbytryzykownepapierywartościowe.Zakładano,żewnaturalnyspo-
sóbbędzietoograniczałomożliwościrozwojutakichinstytucji.Tegorodzaju
przekonanienieuwzględniałozmianzachodzącychnarynkachfinansowych.
Wprzypadkunowychinstrumentówfinansowych,obardzozłożonejstrukturze
(którychpodstawowadokumentacjaliczyłaczęstokilkasetstron),inwestorzynie
byliwstanieobiektywnieocenićichwartości.Musielipolegaćwtymwzględzie
naocenachagencjiratingowych,którezawiodływtejroli.
Ogromnaskalaobecnegokryzysubankowegowynikaławdużejmierzestąd,
żewwynikurelatywnegoosłabianiaroliinstytucjinadzorczychniebyłodosta-
tecznejinformacji,wjakiejnaprawdęsytuacjisąposzczególneinstytucjefinanso-
