Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2021,nr3
http://www.ekonomista.info.pl
328
JerzyOsiatyński
tegocoprawdaniespełniałowówczaswieleinnychkrajówUEistądHmiękki”
zapisart.104cTraktatuoHwystarczającymtempie”zbliżaniasięwskaźnikado
wartościreferencyjnej(dotyczyłotozwłaszczaBelgiiiWłoch).Kiedyprogowa
wartośćkryteriumdługupublicznegozostałajużwyznaczona,przesądzałoto–
przyempirycznieobserwowanychwówczas,przeciętnychstopachwzrostuPKB
wkrajachUniiEuropejskiej–owielkościprogowejkryteriumdeficytuwrelacji
doPKB.
KiedyjednakstopawzrostuPKBwkrajachUEogółemmaleje,towewnętrz-
nalogikafiskalnychkryteriówzMaastrichtwymagaprzydanymkryteriumre-
lacjiwielkościdługudoPKBrównym60%mniejszejwielkościdopuszczalnego
deficytu;przy4%wzrostunominalnegoPKBtylko2,4%PKBdeficytu(0,04x
0,6),przy3%wzrostuPKB–jużtylko1,8%PKBdeficytu,aprzy1,8%wzro-
stuPKBwkrajachUEogółem(atakbyłojużw2005r.)–niespełna1,1%
PKBdeficytu,czyliwistocieznacznejpierwotnejnadwyżkibudżetowej.Przyj-
mijmydlaodmiany,żezamiastkryteriumdopuszczalnegopułapurelacjidługu
doPKBprzyjmiemydopuszczalnypułaprelacjideficytudoPKB,którychcemy
zachowaćprzyspadającejstopiewzrostuPKB.Wtedy,zgodniezwewnętrzny-
miwspółzależnościamiokreślonymiprzezrównośću
DY
=u
dDY
/g
Y
,przystopie
wzrostuPKBrównejtylko4%,relacjadługudoPKBspełniającatęrówność
wynosi¾,tj.75%,przy3-procentowymtempiewzrostuPKBwynosi100%re-
lacjidługudoPKBitd.
JednakkrajeodlatkrytykowaneprzezwładzeEuropejskiegoBankuCen-
tralnego,KomisjęEuropejskąijejwładzefinansowesąupominaneniezato,
żeniezapewniająwewnętrznejzgodnościwarunkówleżącychupodstawfiskal-
nychkryteriówzMaastricht,tj.równości–wstanierównowagi–międzystopą
wzrostuPKBzjednejstronyirelacjądeficytubudżetowegodoPKBpodzieloną
przezrelacjędługupublicznegodoPKBzdrugiejstrony,istosowniedotego
nieobniżająstópdeficytubudżetowego(lubniezwiększająprogówrelacjidługu
publicznegodoPKB)wproporcjidospadającychstópwzrostu.Sąonekryty-
kowanezato,żenieprzestrzegająnominalnychwartościkryteriówfiskalnych,
nawetjeżelispadekstópwzrostuPKBpodważawewnętrznąlogikętychnomi-
nalnychwartości.Wtensposóbwpraktyce,ażdoczasuWKF2008–2010stały
sięoneswegorodzajunowymprzykazaniempolitykifiskalnej.Jedynymodtych
kryteriówodstępstwembyłouznanie,żeściśleobowiązująonewHnormalnych
czasach”inadługąmetę,natomiastwprzebiegucyklukoniunkturalnegorelacje
deficytudoPKBmogąsięzmieniaćzewzględunaefektyautomatycznychstabi-
lizatorówkoniunktury.
TetrudnościzwiązanezwewnętrznąlogikąbazowegorównaniaMaastricht
przyobniżaniusiędługofalowejstopywzrostuPKBwyjaśniajązarównotrudności
wieluHstarych”krajówczłonkowskichUEzichwypełnieniem,jakiichwysiłki
przyspieszeniadynamikiPKB.Próbowanoimzaradzićnajpierwprzezpobudza-
niestopywzrostuprzezinstrumentypropodażowe,zgodniezzaleceniamieko-
nomiipodaży(SupplyEconomics).Kiedyokazałosiętonieskuteczne,pojawił
sięnowyprotekcjonizminowawersjapolitykiHzubożaniasąsiada”.Polegałyone
