Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2021,nr3
http://www.ekonomista.info.pl
Ograniczeniastarychparadygmatówpolitykimakroekonomicznej...
329
natym,żeobniżanojednostkowekosztypracywsektoracheksportowychwsto-
sunkudokonkurentów,dziękiczemupoprzeznadwyżkieksportowewewnętrzne
problemyosłabieniakoniunkturyHsprzedawano”krajom,któreakumulowałyod-
powiednienadwyżkiimportowe.
Omówionetutrudnościstawiająnasprzedpytaniemosensutrzymywania
obecnychHkotwic”politykifiskalnej.Niechodzioichzerwanie3aleonamysł
nadutrzymywaniemichnominalnychwartości3zupełnienieprzystającychdo
aktualnejprzeciętnejdynamikigospodarczejwkrajachUEjakocałości3jak
równieżobrakpróbichpowiązaniazwartościami„równowagi”3chociażtakie
wartości„równowagi”ległyuichpodstaw3kiedybyłytworzone.Jakjużlata
temuwskazywałKazimierzŁaski,niesposóbudowodnić,żeprzekroczeniere-
lacjideficytubudżetowegodoPKBpowyżejwielkościreferencyjnej3%zagraża
stabilnościfinansówpublicznych,alestabilnośćfinansówpublicznychmożewy-
magać,abyrelacjadługupublicznegodoPKBsiędalejjużniezwiększała,tym
bardziejżedlakażdegorząduwdanymrokujestonawielkościądaną,naktórą
niemawielkiegowpływu
8
.Aleprzytakiejdefinicjistabilnościfinansówpublicz-
nychniemożnaoczekiwaćjednoznacznejodpowiedzinapytanieowysokość
dopuszczalnegodeficytuwstosunkudoPKB,jeżeli–jaktojestwrzeczywisto-
ści–różnekrajewykazująróżnąwysokośćpoczątkowegostosunkudługupu-
blicznegodoPKBiróżnestopywzrostuPKB.Wtedy,pamiętającowzajemnym
związkupierwszegoidrugiegokryteriumzMaastrichtzestopąwzrostuPKB
(g),otrzymujemyzależność:u
dDY
=g(Y)u
D
,skądobliczamydopuszczalnąrela-
cjędługudoPKB(u
D
).
Itak,dlaprzykładu,dlalat2000–2008,otrzymalibyśmy:
1
Niemcy:D/Y2000=60%,g2000–2008=2,6%,skąddopuszczalny∆D/Y≤1,56%;
1
Irlandia:D/Y2000=38,3%,g2000–2008=7,6%,skąddopuszczalny∆D/Y≤2,9%;
1
Włochy:D/Y2000=111,2%,g2000–2008=7,6%,skąddopuszczalny∆D/Y≤8,45%.
Jednocześnie,dlaobrońcówkryteriówzMaastricht,wobawieczymsięmoże
skończyćlubdoczegodoprowadzićichnaruszenie,stałysięonewpewnymsen-
sienowymprzykazaniemztablicMojżeszowychiwjakimśsensiedzieliłyich
los.Trzebawniewierzyć,aleniekoniecznietrzebaichprzestrzegać.Tonie-
przestrzeganiedotyczyłozwłaszczakrajów,którezewzględunaswojąpolitycz-
nąpozycjęwUniiEuropejskiejmogłysobienatopozwolić.Wkażdymrazie,
wpraktyce,wrazzmalejącąstopąwzrostuPKBkryteriafiskalneokazywałysię
corazbardziejnadmiernierestryktywne.Tarestryktywnośćbyłateżźródłem
pierwszychprzestrógirekomendacjicodopotrzebyzróżnicowaniakryteriów
zMaastrichtwzależnościodwarunkówposzczególnychkrajówczłonkowskich
UniiEuropejskiej,zwłaszczawodniesieniudokrajówdopieroubiegającychsię
oczłonkostwowUE
9
.
8Zob.Łaski2009,s.66-68,skądzaczerpniętoprzedstawionydalejprzykład.
9BardzootozabiegałdobrzewPolsceznanyiniedawnozmarłyprof.MarioNuti(2006).Niedawne
propozycjeidącewtymsamymkierunkuprzedstawiłwlipcu2019r.EuropeanFiscalBoard,awczerwcu
2020r.niemieckiInstytutPolitykiMakroekonomicznej.
