Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Podstawylegitymizacjiwładzyeksperckiej
swoichkolegównaukowców(publicznośćnaukowaeksperta),jakiwporów-
naniuzpublicznościąlaików,użytkownikówwiedzypotocznej.Tentypeks-
pertajestzatemtworemsamegosiebie.Tomożebyćźródłemjegowyjątkowe-
goautorytetuiszczególnejkompetencjispołecznej,gdyżmożeonbyćtwórcą
elementarnychinterpretacjirzeczywistościspołecznejlubjejfragmentów.Eks-
percitegotyputworząnietylkowłasnewizjewiedzynaukowejipotocznej,
lecztakżewłasnekodyjęzykowe,którymiporozumiewająsięzgórnymibądź
dolnymiwarstwamispołecznymi.Zjednejstronyumożliwiajązatemkrążenie
przekazywanejwiedzy,zdrugiejzaśsąwstanieregulowaćjejzasobyicha-
rakter.JakpiszeKurczewska(1997,s.252),sąninterpretatorami,regulatorami
imediatorami”
.Niesąjednakwtymwszystkimwpełniautonomiczni,gdyż
zawszepozostająpodporządkowanicelomzleceniodawców,np.dysponentów
mediów.Wtymkontekściemogąsprawowaćwładzęnadmasami,alewimię
celówzleceniodawcy,choćzachowująwtympewnąniezależnośćwłaśniedla-
tego,żetworząwłasnekodyiinterpretacje.Funkcjętępełniąnp.ludzienauki
tłumaczącywmediachzawiłościwspółczesnegoświata.
Iwreszcietrzeciafunkcja:ekspert-sternik-główniezdefiniowanyzze-
wnątrz,gdyżjesttworemoczekiwanianaautorytet.Możebyćdziełemzamie-
rzonymlubniezamierzonymzarównozleceniodawcy,jakipublicznościlaików.
Ztejprzyczynymożeprzyjmowaćróżnewzorce,odlideraopiniipublicznejczy
wielkiegowychowawcypostratega,anawetzręcznegomanipulatora.Kwestia
jegoniezależnościjestskomplikowanaiuwarunkowanatym,czyprocesjego
powstawaniabyłzamierzonyczynie.Funkcjętępełniąwspółcześnienp.ce-
lebryciwroliekspertów,przykładowo:MagdaGesslerczyMałgorzataRoze-
nek-Majdaniwieluinnych,którzywodpowiedzinaoczekiwaniapubliczności
laikówprzedstawiająiobjaśniająmasompewnefragmentyrzeczywistości11.
1030Podstawylegitymizacjiwładzyeksperckiej
Naczymzatemopierasięwładzaekspertów?Wcześniejszerozważaniawska-
zywałykilkapodstawdowyłaniania(się)eksperta,któremożemypodzielićna
obiektywneisubiektywne.Tepierwszeważnesązarównowtradycyjnych,jak
iwspółczesnychspołeczeństwach,opierająsięm.in.nakompetencjachtwar-
dychiobejmują:wiedzęnaukowąlubnaukowo-techniczną(orazzwiązane
zniąkompetencje,osiągnięcia,doświadczenie),zaufanie,autorytetiprestiż
czyudziałwewładzy(głównieformalnej).Podstawysubiektywne,którepo-
jawiłysięwrazzpowstaniemspołeczeństwponowoczesnych(wszczególności
medialnych),opartenakompetencjachmiękkich,to:komunikatywność,me-
dialnośćczyrozpoznawalność(celebryci).
11ZainteresowanychodsyłamdopozycjiMałgorzatyMolędy-Zdziechpt.Czascelebrytów.
Mediatyzacjażyciapublicznego(2013).
25
