Ekspertyza sądowa

Józef Wójcikiewicz, Dariusz Wilk, Maria Kała, Dariusz Zuba

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8328-903-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

1107

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Wójcikiewicz, Józef; Wilk, Dariusz; Kała, Maria; Zuba, Dariusz. Ekspertyza sądowa. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2023, 1107 s. ISBN 978-83-8328-903-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Wójcikiewicz, J.

A1 Wilk, D.

A1 Kała, M.

A1 Zuba, D.

T1 Ekspertyza sądowa

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2023

SN 978-83-8328-903-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 292552, author = "Wójcikiewicz, Józef and Wilk, Dariusz and Kała, Maria and Zuba, Dariusz", editor = "", title = "Ekspertyza sądowa", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2023", address = "", isbn = "978-83-8328-903-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Wójcikiewicz, Józef

AU - Wilk, Dariusz

AU - Kała, Maria

AU - Zuba, Dariusz

ED -

TI - Ekspertyza sądowa

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2023

SN - 978-83-8328-903-8

ER -

Netografia (standard APA):

Wójcikiewicz, Józef; Wilk, Dariusz; Kała, Maria; Zuba, Dariusz. Ekspertyza sądowa [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2023 [dostęp: 17 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/ekspertyza-sadowa-jozef-wojcikiewicz-dariusz-292552.

Dowody w procesie karnym, Karne postępowanie, Okazanie

W książce omówiono różne rodzaje ekspertyz sądowych, m.in. antropologiczną, daktyloskopijną, toksykologiczną, alkohologiczną, genetyczną, entomologiczną, fizykochemiczną, mechanoskopijną, traseologiczną, biomechaniczną, śladów krwawych, balistyczn...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8328-903-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

1107

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów   .............................................................................................................  23
Wstęp   ..............................................................................................................................  25
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  29
Metodyka ekspertyzy   ...................................................................................................  30
Wprowadzenie .........................................................................................................  30
Powołanie biegłego ..................................................................................................  31
Rozpoznanie problemu badawczego przez biegłego ..........................................  45
4.1. Wybór metody badawczej   .............................................................................  47
Przeprowadzenie czynności badawczych .............................................................  47
4.2. Czynności badawcze   ......................................................................................  49
4.3. Analiza wyników i wnioskowanie   ...............................................................  50
Sporządzenie (zredagowanie) opinii .....................................................................  52
Nietypowe opinie ....................................................................................................  56
Dalsze czynności związane z opinią biegłego ......................................................  58
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  59
Ekspertyza daktyloskopijna   .......................................................................................  61
Miejsce zdarzenia ....................................................................................................  61
Wstęp ........................................................................................................................  61
2.1. Typowanie miejsc pozostawienia śladów daktyloskopijnych   ..................  62
2.2. Dokumentacja fotograficzna oraz szkic rysunkowy    .................................  64
Selekcja materiałów i ich przekazanie do badań laboratoryjnych ....................  64
Postanowienie ..........................................................................................................  65
6.1. Rodzaje śladów daktyloskopijnych   ..............................................................  66
Wizualizacja śladów linii papilarnych ..................................................................  66
Zagadnienie ekspertyz kompleksowych ...............................................................  66
6.2. Rodzaje metod wizualizacyjnych (ujawniających)   ....................................  67
6.3. Rodzaje podłoży   .............................................................................................  68
6.4. Zabezpieczanie śladów linii papilarnych ujawnionych w laboratorium   ...............................................................................................  69
6.5. Obróbka komputerowa elektronicznych obrazów śladów linii  papilarnych   .....................................................................................................  72
7.1. Daktyloskopowanie osób żywych   ................................................................  73
Wykonywanie materiału porównawczego ...........................................................  73
7.2. Daktyloskopowanie zwłok   ............................................................................  74
7.2.1. Daktyloskopowanie zwłok objętych wczesnymi zmianami pośmiertnymi   ...................................................................................  75
7.2.2. Daktyloskopowanie zwłok objętych późnymi zmianami pośmiertnymi   ...................................................................................  78
8.1. Analiza śladów i typowanie przydatności do badań identyfikacyjnych    ...........................................................................................  80
Badania porównawcze ............................................................................................  80
8.2. Porównanie   .....................................................................................................  81
8.3. Ewaluacja – szacowanie wartości uzyskanej informacji   ...........................  82
8.4. Weryfikacja    .....................................................................................................  83
8.5. Automatyczne systemy identyfikacji daktyloskopijnej (AFIS)   ................  83
8.6. Opiniowanie na podstawie śladów o małej liczbie cech   ...........................  84
8.6.1. Standard ilościowy   ...........................................................................  85
8.6.2. Standard jakościowy   ........................................................................  86
8.6.3. Rozwiązanie mieszane   ....................................................................  88
Inne rodzaje ekspertyz dermatoglifów .................................................................  89
9.1. Ekspertyza podoskopijna   ..............................................................................  90
9.2. Ekspertyza oparta na śladach „kompleksowych”   ......................................  90
9.3. Ekspertyza ustalająca mechanizm powstania śladu   ..................................  91
9.4. Ekspertyza dermatoskopijna   ........................................................................  92
9.4.1. Ekspertyza konchoskopijna i frontoskopijna   ...............................  94
9.5. Ekspertyza gantiskopijna   ..............................................................................  95
9.6. Ekspertyza ustalająca podłoże śladu   ...........................................................  96
9.7. Ekspertyza ustalająca wiek śladów daktyloskopijnych   .............................  97
9.8. Ekspertyza cheiloskopijna   ............................................................................  98
10.1. Próg informacji zawartych w śladzie   ...........................................................  99
Ograniczenia metodyki badań daktyloskopijnych .............................................  99
10.2. Błędy we wnioskowaniu ekspertów   .............................................................  100
11.1. Wartość opinii daktyloskopijnych   ...............................................................  101
Podsumowanie .........................................................................................................  101
11.2. Przyszłość daktyloskopii   ...............................................................................  102
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  102
1.1. Wprowadzenie   ................................................................................................  105
Antropologia sądowa i ekspertyza kostna ............................................................  105
Ekspertyza antropologiczna – badanie kości   .........................................................  105
1.2. Zabezpieczenie dowodów i dokumentacja   .................................................  106
1.3. Kolejność badań antropologicznych   ...........................................................  107
1.3.1. Eliminacja artefaktów   .....................................................................  107
1.3.2. Eliminacja kości zwierzęcych   .........................................................  108
1.3.3. Identyfikacja kości ludzkich    ...........................................................  109
1.3.4. Badania śladów i uszkodzeń   ...........................................................  109
1.3.5. Określanie wieku kości (Post Mortem Interval, PMI)   .................  111
1.3.6. Śledzenie tempa procesów tafonomicznych .................................  115
1.2.7. Ustalanie charakterystyk antropologicznych   ...............................  116
2.1. Wprowadzenie   ................................................................................................  123
2.2. Maceracja chemiczna, biologiczna i mechaniczna   ....................................  123
Rekonstrukcja wyglądu twarzy na podstawie czaszki ........................................  123
2.3. Rekonstrukcja żuchwy i niezachowanych kości   ........................................  124
2.4. Techniki rekonstrukcji   ..................................................................................  125
2.4.1. Ustalanie grubości pokrywy tkanek miękkich   ............................  125
2.4.2. Rekonstrukcja   ..................................................................................  125
2.4.3. Superprojekcja ..................................................................................  127
2.4.4. Retusz pośmiertny   ...........................................................................  128
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  129
Podsumowanie .........................................................................................................  129
Ekspertyza antropologiczna – analiza obrazu i nagrań wideo   ...........................  131
Różnice pomiędzy wizerunkiem trójwymiarowym a płaskim ..........................  131
Wstęp ........................................................................................................................  131
Jakość materiału ......................................................................................................  133
Metody badawcze ....................................................................................................  134
Zagadnienie podobieństwa ....................................................................................  137
Fotografia jako źródło danych ...............................................................................  139
Porównanie wizerunków fotograficznych ............................................................  141
8.1. Jakość nagrania filmowego    ...........................................................................  142
Film jako źródło danych .........................................................................................  142
8.2. Umiejscowienie kamer   ..................................................................................  145
8.3. Dystorsja   .........................................................................................................  146
8.4. Cechy dynamiczne poruszania się   ...............................................................  146
8.5. Analiza odzieży   ..............................................................................................  147
Porównanie film – zdjęcie ......................................................................................  147
10.1. Portrety obrazowe   ..........................................................................................  148
Inne przykłady badań antropologicznych wizerunków ludzi ...........................  148
10.2. Progresja wiekowa   .........................................................................................  150
10.3. Komputerowa identyfikacja osób    ................................................................  151
Sytuacja prawna .......................................................................................................  151
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  152
Ekspertyza genetyczna   ................................................................................................  154
Wstęp ........................................................................................................................  154
2.1. Rodzaje śladów biologicznych ......................................................................  156
Rodzaje śladów biologicznych, ich zabezpieczanie i identyfikacja ...................  156
2.2. Zabezpieczanie śladów biologicznych   .........................................................  157
2.3. Identyfikacja rodzaju śladów biologicznych    ...............................................  159
Przebieg analizy genetycznej ..................................................................................  161
3.1. Izolacja DNA   ..................................................................................................  162
3.2. Pomiar ilości i jakości DNA   .........................................................................  163
3.3. Amplifikacja metodą multipleks PCR    .........................................................  164
3.4. Elektroforetyczny rozdział produktów amplifikacji   ..................................  165
3.5. Analiza wyników   ............................................................................................  167
Analiza mitochondrialnego DNA ......................................................................... 169
5.1. Polimorfizm chromosomu Y w genetyce sądowej   .....................................  172
Markery allosomalne stosowane w genetyce sądowej ........................................  172
5.2. Chromosom X   ................................................................................................  175
Narzędzia dochodzeniowo-śledcze w genetyce sądowej ....................................  176
6.1. Baza danych DNA   ..........................................................................................  177
6.2. Określanie wyglądu fizycznego przez analizę DNA    ..................................  180
6.3. Predykcja wieku człowieka   ...........................................................................  184
6.4. Wnioskowanie o pochodzeniu biogeograficznym    .....................................  187
6.5. Genetyczna genealogia sądowa jako narzędzie dochodzeniowo-śledcze   ................................................................................  189
Sądowe badania DNA niepochodzącego od człowieka   ......................................  189
Wartość dowodu z badania DNA ..........................................................................  191
8.1. Markery STR   ..................................................................................................  192
8.1.1. Siła dyskryminacji markerów genetycznych   ................................  193
8.1.2. Prawo Hardy’ego -Weinberga   ..........................................................  194
8.2. Prawdopodobieństwo przypadkowej zgodności   .......................................  196
8.3. Prawdopodobieństwo przypadkowej zgodności w mieszaninach profili DNA   .................................................................................................................  199
8.4. Iloraz wiarygodności   .....................................................................................  199
8.5. Szansa winy a posteriori   ................................................................................  204
8.6. Ślady typu LT-DNA o niskiej ilości/jakości DNA   .....................................  205
8.7. Błąd odwrócenia uwarunkowania (sofizmaty prokuratora i adwokata)   ......................................................................................................  206
8.8. Problem unikatowości profilu DNA    ............................................................  208
9.1. Metody statystyczne   ......................................................................................  209
Statystyczna analiza pokrewieństwa dla potrzeb genetyki sądowej .................  209
9.2. Markery haploidalne (linii matczynej i ojcowskiej)   ..................................  212
9.3. Hipotezy badawcze   ........................................................................................  214
9.4. Poszukiwania rodzinne   .................................................................................  215
9.5. Oprogramowanie   ...........................................................................................  216
9.6. Podsumowanie   ............................................................................................... 216
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  216
Ekspertyza toksykologiczna ....................................................................................... 222
Wstęp ........................................................................................................................  222
2.1. Trucizna, zatrucie, dawka, toksyczność   ......................................................  224
Podstawowe zagadnienia w toksykologii .............................................................  224
2.2. Drogi wprowadzania trucizn do organizmu   ..............................................  225
2.3. Metabolizm i wydalanie trucizn   ..................................................................  226
2.4. Objawy działania trucizn   ..............................................................................  227
2.5. Czynniki warunkujące przebieg zatrucia   ...................................................  228
2.6. Związki endogenne   ........................................................................................  229
3.1. Strategia analizy toksykologicznej   ...............................................................  230
Analiza toksykologiczna .........................................................................................  230
3.2. Materiał do badań   ..........................................................................................   231
3.3. Przygotowanie materiału do badań   .............................................................  234
3.4. Metody chemii analitycznej oznaczania trucizn organicznych   ...............  236
3.4.1. Metody przesiewowe (skryningowe)   ............................................  236
3.4.2. Metody potwierdzające   ...................................................................  237
3.4.3. Standardy (procedury) badań identyfikacyjnych    ........................  238
3.5. Chemiczne metody analityczne oznaczania trucizn nieorganicznych   ...  239
3.6. Walidacja metod   ............................................................................................  240
3.7. Interpretacja wyników analizy toksykologicznej   .......................................  241
3.7.1. Interpretacja stężenia ksenobiotyku   ..............................................  241
3.7.2. Zakres interpretacji   .........................................................................  242
3.7.3. Wpływ procesów tanatochemicznych na interpretację wyników analizy   ...............................................................................................  243
4.1. Trucizny lotne .................................................................................................  245
Klasyfikacja trucizn .................................................................................................  245
4.2. Trucizny organiczne   ......................................................................................  248
4.2.1. Leki   ....................................................................................................  248
4.2.2. Środki odurzające i substancje psychotropowe   ...........................  251
4.2.3. Nowe substancje psychoaktywne   ..................................................  257
4.2.4. Środki działające podobnie do alkoholu   ......................................  262
4.2.5. Pigułka gwałtu   ..................................................................................  268
4.2.6. Toksyny i jady   ...................................................................................  269
4.3. Trucizny nieorganiczne   .................................................................................  269
4.3.1. Spektrum trucizn nieorganicznych   ...............................................  269
4.3.2. Poziomy referencyjne   ......................................................................  270
4.3.3. Substancje żrące   ...............................................................................  271
4.3.4. Metale ciężkie, półmetale i inne   ....................................................  272
4.3.5. Niemetale   ..........................................................................................  276
Badania materiału ze zwłok ekshumowanych279
Analiza skażonej żywności .....................................................................................  280
Trucizny środowiskowe ..........................................................................................  283
Podsumowanie .........................................................................................................  284
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  285
Ekspertyza alkohologiczna   ........................................................................................  290
Prawne aspekty prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu .........................  290
Wpływ alkoholu na sprawność psychomotoryczną kierującego ......................  292
Metody ustalania stanu nietrzeźwości ..................................................................  296
Badanie zawartości alkoholu za pomocą analizatorów wydechu .....................  298
Badania płynów biologicznych i narządów ciała na zawartość alkoholuoraz ich użyteczności do oceny stanu nietrzeźwości   ..........................................  305
Przemiany alkoholu w organizmie i ich wpływ na stężenie tego związku we krwi   .....................................................................................................................  307
Obliczenia prospektywne i weryfikujące ..............................................................  310
Obliczenia retrospektywne ....................................................................................  315
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  318
Ekspertyza fizykochemiczna   ......................................................................................  321
Specyfika badań fizykochemicznych dla celów sądowych .................................  321
Przedmiot badań .....................................................................................................  323
Cechy mikrośladów .................................................................................................  324
Ujawnianie i zabezpieczanie mikrośladów ..........................................................  325
Metody badania mikrośladów ...............................................................................  326
6.1. Lakiery   .............................................................................................................  328
Badania fizykochemiczne typowych mikrośladów .............................................  328
6.2. Włókna   ............................................................................................................  332
6.3. Szkło   ................................................................................................................  338
6.4. Plamy tłuste   ....................................................................................................  343
6.5. Ślady polimerowe   ...........................................................................................  344
6.5.1. Tworzywa sztuczne   ..........................................................................  345
6.5.2. Taśmy samoprzylepne   .....................................................................  346
6.5.3. Kleje   ...................................................................................................  348
6.5.4. Guma   .................................................................................................  348
6.5.5. Tonery   ...............................................................................................  350
6.6. Gleba   ................................................................................................................  353
6.7. Środki łatwopalne   ..........................................................................................  356
Uwagi końcowe ........................................................................................................  358
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  359
Interperacja wyników ekspertyzy fizykochemicznej   ............................................  363
Wstęp ........................................................................................................................  363
Problem porównawczy ...........................................................................................  365
Problem klasyfikacji ................................................................................................  368
Ocena poprawności działania modeli statystycznych ........................................  370
Ocena wartości dowodowej danych fizykochemicznych – tzw. poziom aktywności   ................................................................................................................  371
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  373
Podsumowanie .........................................................................................................  373
Ekspertyza mechanoskopijna   ....................................................................................  377
Historia mechanoskopii .........................................................................................  377
Wprowadzenie .........................................................................................................  377
Zakres badań mechanoskopijnych ........................................................................  379
Ujawnianie i zabezpieczanie śladów mechanoskopijnych .................................  380
Aparatura używana w badaniach mechanoskopijnych ......................................  381
Badania porównawcze ............................................................................................  383
Badania identyfikacyjne .........................................................................................  385
Badania mechanoskopijne w sprawach dotyczących zabójstw i pobić z użyciem niebezpiecznego narzędzia   ..................................................................  386
Badania mechanoskopijne w sprawach dotyczących kradzieży z włamaniem   ............................................................................................................  388
10.1. Wprowadzenie   ................................................................................................  389
Badania mechanoskopijne w sprawach dotyczących wypadków drogowych   ................................................................................................................  389
10.2. Badania śladów potrąceń na butach i odzieży pieszych   ...........................  390
10.3. Uszkodzenia żarówek   ....................................................................................  393
10.4. Uszkodzenia opon   .........................................................................................  393
10.5. Uszkodzenia pasów bezpieczeństwa   ...........................................................  395
Dopasowanie przedmiotów rozdzielonych ..........................................................  395
Badanie rozbitych szyb ...........................................................................................  396
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  397
Ekspertyza traseologiczna ..........................................................................................  399
Historia traseologii ..................................................................................................  399
Wprowadzenie .........................................................................................................  399
3.1. Badania porównawcze   ...................................................................................  400
Rodzaje badań traseologicznych ...........................................................................  400
3.2. Badania oceniająco-typujące   ........................................................................  403
Rodzaje śladów traseologicznych ..........................................................................  404
Ślady na ciele człowieka ..........................................................................................  406
Ujawnianie i zabezpieczanie śladów .....................................................................  408
Zastosowanie badań traseologicznych .................................................................  409
Ichnogram ................................................................................................................  410
Badania śladów opon ..............................................................................................  411
Badania śladów stóp ................................................................................................  412
Badania śladów zwierząt ........................................................................................  412
Współczesna traseologia ........................................................................................  413
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  415
Broń i jej rozwój .......................................................................................................  417
Ekspertyza broni strzeleckiej .....................................................................................  417
2.1. Broń strzelecka   ...............................................................................................  421
Pojęcia poszczególnych rodzajów broni ...............................................................  421
2.2. Broń neurobalistyczna ...................................................................................  422
2.3. Broń palna   .......................................................................................................  422
2.4. Pojęcie broni gazowej   ....................................................................................  424
2.5. Pojęcie broni pneumatycznej   .......................................................................  428
Sprawność użytkowa oraz istotne części broni strzeleckiej ...............................  429
4.1. Klasyfikacja amunicji   ....................................................................................  431
Amunicja ..................................................................................................................  431
4.2. Ładunki śrutowe   ............................................................................................  433
4.3. Pociski do broni pneumatycznej   ..................................................................  434
4.4. Pociski do broni neurobalistycznej ..............................................................  434
Kryminalistyczna systematyka broni strzeleckiej ...............................................  435
6.1. Ślady na ostrzelanej powierzchni   .................................................................   444
Ślady powodowane przez broń palną i ich kryminalistyczne znaczenie .........  444
6.2. Ślady na elementach naboju   .........................................................................  448
6.3. Ślady na broni palnej   .....................................................................................  451
6.4. Ślady strzału na osobie trzymającej broń (GSR, z ang. gunshot residue)   ............................................................................................................  452
Specyfika czynności procesowo-kryminalistycznych dotyczących zdarzeń związanych z bronią palną   .....................................................................................  452
Balistyka zewnętrzna ..............................................................................................  456
8.1. Ustalanie miejsca znalezienia łuski   .............................................................  457
8.2. Ustalanie miejsca znalezienia pocisku lub śladu po pocisku   ...................  459
8.3. Ustalanie, czy miało miejsce postrzelenie bezpośrednie,  czy z rykoszetu   ...............................................................................................  461
8.4. Ustalanie pozycji strzelającego i postrzelonego w chwili strzału   .............  463
8.5. Ustalanie liczby oddanych strzałów .............................................................  464
9.1. Przedmiot ekspertyzy   ....................................................................................  466
Ekspertyza kryminalistyczno-bronioznawcza i przykładowe pytania do biegłego   ...............................................................................................................  466
9.2. Pytania do biegłego ........................................................................................  469
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  473
Balistyka chemiczna   ....................................................................................................  475
Wprowadzenie .........................................................................................................  475
1.1. Cel badań śladów powystrzałowych   ............................................................  476
1.2. Mechanizm powstawania i ogólna charakterystyka śladów powystrzałowych   ...........................................................................................  476
2.1. Identyfikacja przestrzeliny    ............................................................................  479
Badania przestrzelin ................................................................................................  479
2.2. Ocena odległości strzału   ...............................................................................  480
2.2.1. Badania optyczne przestrzeliny   .....................................................  480
2.2.2. Identyfikacja drobin prochu strzelniczego metodą spektrometrii w podczerwieni   ................................................................................  482
2.2.3. Testy chemiczne   ...............................................................................  482
2.2.4. Ocena odległości strzału z pobliża na podstawie badań cząstek charakterystycznych   ........................................................................  484
3.1. Identyfikacja charakterystycznych cząstek powystrzałowych – uwagi ogólne   ..............................................................................................................  485
Powiązanie osoby z faktem użycia broni palnej ..................................................  485
3.2. Zabezpieczanie materiału do badań   ............................................................  486
3.3. Specyficzna metoda badawcza    .....................................................................  487
3.4. Interpretacja wyników analizy   .....................................................................  489
3.4.1. Formalny schemat klasyfikacji cząstek powystrzałowych    ..........  490
3.4.2. Indywidualna ocena wartości identyfikacyjnej cząstek    ..............  492
3.5. Wtórne przeniesienie i ryzyko kontaminacji cząstkami powystrzałowymi   ...........................................................................................  493
4.1. Trwałość śladu w postaci charakterystycznych cząstek metalicznych   ....  495
Czynnik czasu w badaniach pozostałości powystrzałowych .............................  495
4.2. Czas, jaki upłynął od ostatniego wystrzału z broni palnej   .......................  497
4.3. Utrzymywanie się cząstek powystrzałowych zawieszonych w powietrzu   ....................................................................................................  498
5.1. Badania pozostałości we wnętrzu łusek   ......................................................  498
Typowanie rodzaju amunicji .................................................................................  498
5.2. Badania pozostałości w otoczeniu broni palnej   .........................................  500
Powiązanie pocisków z przestrzelinami ...............................................................  502
Weryfikacja wersji zdarzenia .................................................................................  503
Wyzwania i nowe trendy w badaniach pozostałości powystrzałowych ...........  504
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  505
Elementy ekspertyzy biomechanicznej   ....................................................................  511
Wstęp ........................................................................................................................  511
Potencjał destrukcji .................................................................................................  512
Podstawowe właściwości biomechaniczne ciała .................................................  514
Cechy charakterystyczne niektórych mechanizmów doznania obrażeń .........  518
Parametry mechaniczne ciała ludzkiego ..............................................................  520
6.1. Skrócona skala obrażeń AIS   .........................................................................  522
Tolerancja ciała ludzkiego na obciążenie .............................................................  522
6.2. Kryteria tolerancji głowy   ..............................................................................  524
6.3. Kryteria tolerancji szyi   ..................................................................................  531
6.4. Kryteria tolerancji klatki piersiowej   ............................................................  534
6.5. Wskaźniki intensywności zderzenia ASI, THIV i PHD   ...........................  537
6.6. Przykład analizy kryterialnej   ........................................................................  538
6.7. Manekiny antropomorficzne    ........................................................................  539
Symulacja ruchu ciała ludzkiego ...........................................................................  540
8.1. Symulacja   ........................................................................................................  545
Upadek z wysokości ................................................................................................  545
8.2. Możliwość zmiany parametrów ruchu ciała podczas spadania   ...............  546
Podsumowanie .........................................................................................................  546
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  547
Ekspertyza śladów krwawych   ....................................................................................  549
Wstęp ........................................................................................................................  549
Źródła krwi tworzącej ślady krwawe ....................................................................  550
Mechanizm powstawania plam krwawych – podstawowe informacje ............  551
Rodzaje śladów krwawych .....................................................................................  555
4.1. Ślady pasywne   ................................................................................................  556
4.2. Rozpryśnięcia   .................................................................................................  557
4.3. Plamy zmienione ............................................................................................  560
4.4. Usuwanie plam krwawych   ............................................................................  562
5.1. Ujawnianie plam krwawych na odzieży, obuwiu i przedmiotach   ...........  563
Ślady krwawe w praktyce opiniodawczej .............................................................  563
5.2. Weryfikacja wersji zdarzenia    ........................................................................  565
5.3. Datowanie śladów krwawych   .......................................................................  567
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  570
Ekspertyza wypadku drogowego   ..............................................................................  571
Wstęp ........................................................................................................................  571
Przedmiot i zakres ekspertyzy ...............................................................................  572
Wypadek drogowy, rekonstrukcja, ekspertyza .................................................... 575
Zabezpieczenie materiału do badań na miejscu zdarzenia ...............................  577
Powypadkowe oględziny pojazdu .........................................................................  580
6.1. Ocena materiału rzeczowego   .......................................................................  582
Ekspertyza wypadku drogowego ...........................................................................  582
6.2. Analiza potrącenia pieszego   .........................................................................  587
6.3. Czas reakcji kierowcy   ....................................................................................  592
6.4. Analiza czasowo-przestrzenna   .....................................................................  595
6.4.1. Analiza czasowo-przestrzenna w wersji analitycznej   .................  595
6.4.2. Analiza czasowo-przestrzenna w formie graficznej   ....................  601
6.5. Zderzenia pojazdów   ......................................................................................  603
6.5.1. Obliczenia rekonstrukcyjne zderzenia ..........................................  606
6.5.2. Obliczenia symulacyjne zderzenia   ................................................  610
6.6. Ustalenie osoby kierowcy ..............................................................................  612
6.7. Wypadki z udziałem pojazdów jednośladowych   .......................................  616
6.8. Wypadki drogowe w nocy   ............................................................................  618
6.9. Inne rodzaje ekspertyz związane z wypadkami drogowymi   ....................  625
7.1. Założenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym   ...................................  632
Ocena postępowania uczestników wypadków drogowych ................................  632
7.1.1. Zasada ostrożności   ..........................................................................  633
7.1.2. Szczególna ostrożność   .....................................................................  633
7.1.3. Zasada ograniczonego zaufania   .....................................................  634
7.1.4. Zasada prędkości bezpiecznej   ........................................................  634
7.1.5. Inne zasady   .......................................................................................  635
Uwagi końcowe ........................................................................................................  636
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  638
Badania identyfikacyjne pisma ręcznego i biometrycznych podpisów elektronicznych   ............................................................................................................  640
Wstęp ........................................................................................................................  640
Indywidualność pisma ręcznego ...........................................................................  642
3.1. Swobodna kreacja   ..........................................................................................  643
Fałszerstwo i autofałszerstwo .................................................................................  643
3.2. Fałszerstwo przez przeniesienie   ...................................................................  644
3.3. Fałszerstwo przez kopiowanie   ......................................................................  644
3.4. Naśladownictwo   .............................................................................................  645
3.5. Maskowanie pisma   ........................................................................................  646
Klasyfikacja cech pisma ręcznego .........................................................................  647
Materiał dowodowy ................................................................................................  649
5.1. Przydatność kserokopii i kopii kalkowych w badaniach pismoznawczych   ............................................................................................  650
Materiał porównawczy ...........................................................................................  652
Badania graficzno-porównawcze i formułowanie wniosków końcowych .......  654
8.1. Idea podpisu elektronicznego   ......................................................................  655
Badania biometrycznych podpisów elektronicznych .........................................  655
8.2. Rodzaje podpisów elektronicznych   .............................................................  657
8.3. Biometryczny podpis elektroniczny   ............................................................  658
8.4. Badania identyfikacyjne podpisów elektronicznych    .................................  660
8.5. Podsumowanie   ...............................................................................................  666
Piśmiennictwo   ...............................................................................................................  666
Ekspertyza dokumentów   ............................................................................................  669
Metody stosowane w badaniach dokumentów ....................................................  669
Wstęp ........................................................................................................................  669
2.1. Metody optyczne   ............................................................................................  670
2.1.1. Mikroskopia stereoskopowa   ...........................................................  670
2.1.2. Absorpcja w podczerwieni   .............................................................  671
2.1.3. Luminescencja   .................................................................................  671
2.1.3.1. Luminescencja w podczerwieni   .....................................  672
2.1.3.2. Luminescencja w świetle widzialnym   ............................  672
2.2. Metody analityczne   ........................................................................................  673
2.2.1. Chromatografia cienkowarstwowa – TLC   ....................................  673
2.2.2. Wysokosprawna chromatografia cieczowa – HPLC    ...................  674
2.2.3. Chromatografia gazowa sprzężona ze spektrometrią mas – GC/MS   ..............................................................................................  674
2.2.4. Elektroforeza kapilarna – CE   .........................................................  675
2.2.5. Spektrometria Ramana – RS   ..........................................................  675
2.2.6. Spektrometria Fouriera w podczerwieni – FTIR   ........................  676
2.2.7. Spektrometria absorpcyjna w zakresie widzialnym i bliskiej podczerwieni   ....................................................................................  676
2.2.8. Spektrometria mas z jonizacją w plazmie sprzężonej indukcyjnie z analizatorem czasu przelotu i przystawką do ablacji laserowej – LA-ICP-TOF-MS   .......................................  677
2.3. Mikroskopia skaningowa – SEM   .................................................................  678
3.1. Oględziny dokumentu   ...................................................................................  678
Przebieg badań .........................................................................................................  678
3.2. Badania materiałów kryjących   .....................................................................  679

4.Przeprowadzenieczynnościbadawczych

zanymateriałbadawczy,opróczidentyﬁkacjiprzedmiotulubosoby,umożliwi

równieżustaleniemechanizmupowstaniaśladówlubrekonstrukcjępewnych

działańsprawcy.Trzebaponowniepodkreślić,żewtakiejsytuacjibiegłynie

możesamodzielniezdecydowaćoposzerzeniubadań,alepowinienpoinfor-

mowaćotymnieformalnie(pozaopinią)organprocesowyioczekiwaćnajego

ewentualnądecyzjęcodozmianyzakresuekspertyzy(art.198§3k.p.k.).

4.Przeprowadzenieczynnościbadawczych

4.1.Wybórmetodybadawczej

Jakjużwspomniano,biegłydysponujewzględnąautonomiąbadawcząwra-

machekspertyzy,wtymcodowyborumetody.Jednakżenieoznaczato,żecał-

kowicieswobodniewybierametodębadawczą.Musibyćonabowiemdosto-

sowanadoprzedmiotuizakresuekspertyzywskazanegowpostanowieniu

odopuszczeniudowoduzopiniibiegłegoorazdoprzekazanegomateriałuba-

dawczego.Ponadtojeżeliorganprocesowymimowszystkookreśliwpostano-

wieniujednoznaczniemetodę,tobiegływzasadziepowinienjązastosować[20],

chybażewjegoocenieniepozwolitonaosiągnięcieceluekspertyzyalbobędzie

niekorzystnedlapostępowania.Naprzykładorganprocesowymożeniewie-

dziećotym,żewwynikuzastosowaniawskazanejmetodydojdziedonieuza-

sadnionegozużyciamateriałubadawczegoalbożeistniejąbardziejwiarygodne

metodyidentyﬁkacjiumożliwiającepoczynienieustaleńzałożonychwramach

ekspertyzy.Wtakiejsytuacjibiegłypowinienpoinformowaćorganprocesowy

oryzykachiproblemach(przedzrealizowaniembadań,awprzypadkupod-

trzymaniadecyzjiprzezorganprocesowy-takieinformacjepowinnybyćza-

wartewopinii),awskrajnejsytuacji-powinienodstąpićformalnieodprze-

prowadzeniaokreślonychbadań,podającprzytymuzasadnienie.Biegłymusi

przedstawićuzasadnieniewybranejmetodybadawczej(wyrokSNzdnia5maja

1988r.,IKR100l88,InformacjaPrawnicza-PrawoKarne1989,nr13,s.23),

względniebrakuzastosowaniametodzasugerowanychprzezorganprocesowy

(postanowienieSNzdnia3sierpnia2006r.,IIIKK445l05).

Wprocesiesądowymdopuszczalnejeststosowaniemetoduznanychprzez

przedstawicielinauksądowychispełniającychkryterianaukowe.Metody

naukowesąprzejawempoznaniaobejmującegoprzyjęciezałożeńteoretycz-

nychiichsprawdzeniewdrodzerozumowaniaiwnioskowania(aprioryzm)

lubobserwacjiieksperymentu(empiryzm).Naukowośćmetodypowinnabyć

zweryﬁkowanadlaokreślonejpróby(grupyobiektów)wróżnychwarunkach,

dlaktórychmożebyćonastosowana(wtrakcietestówlaboratoryjnychipo-

lowych).Kluczowejestokreśleniepoziomubłędów(IiIIrodzaju,tzw.war-

tościdiagnostycznej,awięcilorazuliczbywskazańpoprawnychiliczby

DariuszWilk

kryteriametody

naukowej

Brak wyników

Ekspertyza sądowa

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra