Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13/Wprowadzenie
WZdumiewająnasmistycy–piszeFlaubert–alezagadkajestprosta:
ichmiłośćmanapodobieństwostrumieniatylkojednołożysko,wą-
skie,głębokie,spadziste;dlategoporywawszystko”.
Chociażsłaboznany,strumieńtenosiągaczęstopoetyckąispekula-
tywnąintensywnośćdorównującąmocyliterackiejczyfilozoficznejlub
jąprzewyższającą.Należącydokilkusensówbądźgatunków,złożony
dyskursmistyczny,dyskurszasadniczorozedrgany,przenicowujedo-
świadczenieopisywaneprzezeńjakopodstawowe:doświadczenieJed-
ności.To,żezprzyczynmożezawiłychprzedstawienieekstazykobiet
obchodzimniebardziejniżprzedstawienieniemniejkobiecycheks-
tazmężczyzn,obciążanaturalnietylkomnie...Bógumarł,otymwszy-
scyjużwiemy.Alefakt,żezdumiewającyświatpobożnościwznieca
dzisiajtakmałoświeckiegoentuzjazmu,pozostajedlamnieczymśnie-
zrozumiałym.
Spacerpoharemielubduchowymogrodzie,kontemplacjarozkoszy
innego,zamierzonycel(ograniczonydoekstatyzmuchrześcijańskie-
go)osiągniętyzostaniewpełni–niczymwwyobraźniowejquasi-roz-
puście–podegidątego,comnogielubwielorakie.Wieledoświad-
czeń,wielemiejsciognisk.Jakbyśmykrążyliwokółwielukwiatów
czyognisk...
Niewszystkieekstazysądosiebiepodobne.Przeznaczonedotego,by
onichczytać,widziećjelubrozumieć,mistycznedoświadczenia,dys-
kretnelubniedyskretne,euforycznelubdryfujące,naiwneczybez
małafilozoficzne,nietworząSystemu.Ekstaza,nawetekstazakobie-
ca,niejestjedna.Każdaekstatyczkamożebyćmiejscemróżnego
rodzajuekstaz–odraptuswznaczeniuWligaturyzmysłów”dowizjo-
nerskiej,intelektualnej,miłosnejlubotępiałejszczęśliwości...
Teologowiewswoimjęzykumówiąorosnącejdrabiniemistycznych
stanów.FranciszekSalezywywodzinaprzykład,wjakisposóbme-
dytacjaprzygotowujekontemplację,kontemplacjamiłosne
skupienie,amiłosneskupieniestopienieduchowe,idla-
czegojedynietoostatniestadiummożebyćnazwaneWekstazą”wścisłym
sensie.RównieżświętaTeresa,wautobiografii,wyróżniawstrukturze
wstępowaniaduchowegoczterykolejnestopnielubWstany”:Medytację,
Modlitwęodpocznienia,Zawieszeniewładz,Ekstazę.WTwierdzydu-
chowejbardziejskoncentrowananastanachnajwyższych,wyróżnia,
