Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zaryshistorycznyekstradycji
wkrajuHatti,powinnibyćodesłanidoRamzesasynaAmmona,wiel-
kiegokrólaEgiptu.Podobniejeżelijedenczłowiekalbodwóch,którzy
nieznani,ucieknądokrajuEgiptu,bysłużyćinnym,Usima-re-set-
penre,wielkikrólEgiptuniepozostawiichiodeśledowielkiegowładcy
Hatti”.Wprzytoczonychfragmentachtraktatuegipsko-hetyckiegona
uwagęzasługujądwiegrupyosób,wstosunkudoktórychmożliwebyło
zastosowanieekstradycji.Pierwsząkategorięstanowilimożniwichrzący
przeciwkowładzykrólewskiej,drugązaś„nieznani”,określanitakże
jakoludzieniskiegopochodzenia.Napodkreśleniezasługujetakże
klauzulaamnestyjnaznajdującasięwtraktaciezawartymmiędzy
władcąHattiakrólemEgiptu,którastanowiła,że:„Jeżelijedenczłowiek
uciekniezkrajuEgiptu,lubuczynitodwóchalbotrzechludziiprzybędą
onidowielkiegowładcyHatti,towielkiwładcaHattischwytaich
iodeśledoUsima-re-setpenre,wielkiegokrólaEgiptu-niechajnie
oskarżasięichozbrodnie,niechajnieniszczysięichdomów,żonani
dzieci,niechajsięichniezabija,niechajsięichnieokaleczacodooczu,
uszu,ustaninógniechajsięichnieścigazpowoduzbrodni”.Podobnie:
„JeżelijedenczłowiekuciekniezkrajuHattilubuczynitodwóchalbo
trzechludziiprzybędąonidoUsima-re-setpenre,wielkiegokróla
Egiptu,niechajRamzessynAmmona,wielkikrólEgiptuodeśleichdo
wielkiegowładcyHattiiwielkiwładcaHattiniepowinienoskarżaćich
ozbrodnie,niepowinienniszczyćichdomów,żonanidzieci,niepowi-
nienzabijaćich,niepowinienokaleczaćichcodooczu,uszu,ustani
nóg,niepowinienścigaćichzpowoduzbrodni”9.Uregulowaniapowyż-
szejumowyniewątpliwiemiałynaceluprzeciwdziałanieizahamowanie
zjawiskauciekającychzbiegówdokrajusprzymierzonegotraktatem10.
UmowamiędzyEgiptemaHattiopartabyłanarównouprawnieniu
stron,czegoniemożnapowiedziećopozostałychtraktatachekstrady-
cyjnychzawieranychprzezpaństwohetyckie.Powyższestwierdzenie
znajdujepoparciemiędzyinnymiwumowiezawartejpomiędzykrólem
HattiSubiluliumaikrólemMitani-Mattiwaza)11.Ekstradycjawstosun-
kachpomiędzystarożytnymipaństwamistanowiłaczynnikkonsolida-
9Tamże,s.17.
10WtymprzypadkuzEgiptudokrólestwaHattiianalogiczniezkrólestwaHatti
doEgiptu.
11Wmyśltejumowy:„JeżelizbiegzkrajuHattiucieknieiprzybędziedokraju
Mitanninależygoschwytaćiwydać.JeżelizbiegzkrajuMitanniucieknieiprzybędzie
dokrajuHatti,królkrajuHattinieschwytagoiniewyda”,zob.R.Bierzanek,Ekstradycja
wtraktatach...,s.17.
19