Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zaryshistorycznyekstradycji
opowiedziałsięzatym,abywydawaćprzestępcówmonarszekraju,
wktórympopełnilizbrodnie,poto,abyichukarać.Monarchakraju
żądającywydaniasprawcówbyłuznanyzanajbardziejzainteresowanego
przykładnymukaraniemprzestępców,cowynikałozesłów:„(...)chociaż
państwonaogółwinnosięograniczaćdokaraniatychtylkoprzestępstw,
którezostałypopełnionenajegoterytorium,tojednaknależyczynić
wyjątekdlaprzestępców,którzyzewzględunacharaktericzęstość
popełnianychzbrodnistanowiąwszędzieniebezpieczeństwopubliczne
istająsięwrogamirodzajuludzkiego.Truciciele,mordercy,podpalacze
zawodowimogąbyćtępieniwszędziegdziezostanąschwytani,bosą
niebezpiecznidlawszystkichnarodówniszczącpodstawyichwspólnego
niebezpieczeństwa.Dlategorozbójnicymorscysąwysyłaninaszubie-
nicęprzezpierwszego,któremuwpadnąwręce.Jeżelimonarchakraju,
gdzietakiezbrodniezostałypopełnione,żądawydaniasprawcówby
ichukarać,należymuichwydaćjakotemu,któryjestwpierwszym
rzędziezainteresowanywprzykładnymichukaraniu”27.
1030Okresdrugi(odXVIIIw0dokońcalat400XXw0)
Drugiokresznamiennydlarozwojuekstradycjitookresodpocząt-
kuXVIIIw.dokońcalat40.XXw.Jesttookres,wktórymzaczętoza-
wieraćpierwszenowoczesneumowydotyczącewydawania,rozszerzając
katalogprzestępcównapodżegaczyiprzestępcówkryminalnych,wtym
zabójców,fałszerzypieniędzyizłodziei28.
Znanesątakżekonkretneprzypadkiwydawania,któreniemiały
oparciawumowiemiędzynarodowej.W1721r.carRosjiPiotrWielki
żądałodGdańskawydaniaFinaDreilingaobwinionegooobrazęcara,
zaśw1774r.RosjawydałaPrusomzbiegazeszczecińskiegowięzienia,
którybyłtamosadzonynakarępozbawieniawolnościzaoszustwo29.
wceluwymierzeniakary-powinno,gdyzostaniedotegowezwane,alboukaraćprze-
stępcęjaknatozasługuje,alboprzekazaćgododyspozycjipaństwa,którewtejsprawie
zwróciłosięowydanie.
27E.deVattel,Prawonarodów,czylizasadyprawanaturalnegozastosowanedo
postępowaniaisprawnarodówimonarchów,przekładB.Winiarski,Warszawa1958,
s.268in.
28Matoniewątpliwiezwiązekzokresemoświecenia,wktórymdużąrolęodgrywała
potrzebaformułowaniaprawiobowiązkówzarównojednostki,jakipaństwa.
29Z.Knypl,Ekstradycja...,s.13.
23
