Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18|rozdziałpierwszy
naniadoprowadziłydoprzenikniętychgorycząuwag,którepo-
mieszczonezostaływesejuOidyllipodwzględemmoralnym:
WCzemużbypoeciwswoimwiekuikraju[…]scenidyllicznych
szukaćniemogli?Biadanarodowiijegooświeceniu,wktórymby
ichzupełnieznaleźćniemogli!Ekloga,oznaczającawybór,któ-
retonazwiskostarożytnisielancedawali,pięknieodpowiadajej
własności.Wybieraćdoniejnależyscenynajpiękniejszeznajpięk-
niejszejnatury,zchwilnajmilszychnajlepszychzludzi.Któryż
miłośniknaturyicichegoszczęściapowiedziećmoże,żebykiedy
błogichchwilwżyciuswoimnieuczuł,iżbykiedyśwżyciunie
zawołał:«ijambyłwArkadii»?Chwiletakoweniesąte,których
pamięćrazemzezgryzotąsercaprzychodzi,niesąoneowocem
próżnychżądzinamiętności,alenadająjełagodneuczucia,pokój
duszyimiłośćpowszechna.Niesąoneciągłeiczęste,życienasze
niejestUtopią,wktórejżadenwiatrpółnocnyniewieje,alegdzie
przecięZefirpogodnyznojenaszeiłzyosusza.Techwilesąnaszy-
mieklogami”(Oidylli,s.253).
Podobniejakwcałejrozprawie,takiwtymfragmenciesubwer-
sywnyżywiołelegiiprzenikapochwałęidylli,przekształcającją
wjejwłasneprzeciwieństwo.Wartododać,żenietylkoBrodziński
wtakiwłaśniesposóbpojmowałidyllę.Podobneuwagimożnazła-
twościąodnaleźćwszkicuOpoezjinaiwnejisentymentalnej.Schil-
lerpiszewprost,żeWidyllęzaliczadogatunkuelegijnego”(Opo-
ezji…,s.370),choćczynitozniecoinnegopowoduniżpolski
krytyk.WedługSchilleraelegijnanaturaidyllijestbezpośrednią
konsekwencjądoświadczeniabrakuodpowiedniościmiędzysztuką
aideałem.Tapierwszarządzisiębowiemregułaminiemającymi
związkuznaturą;drugizaś–wynikazpragnieniaumysłuspeku-
latywnego,którychciałbypowrócićdostanunaturalnejniewinno-
ściinaiwności.Ideałzakładazatemcoś,czegosztukawżaden
sposóbniemożezapewnić.Stądnarastającepoczucierozczarowa-
niaorazrozgoryczenia.Podsumowującwcześniejszątradycję(od
starożytnościposchyłekrenesansu),GrażynaUrban-Godziekpod-
kreśla,iżWwbrewdzisiejszemuznaczeniupojęćidyllicznościczy
sielskościodsamychpoczątkówgatunekten[idylla]przekazywał
obrazświatarozdartego,dysharmonicznego.Natlekojącej,łagod-
nejprzyrodyrozgrywająsiębowiemludzkiedramatymiłości,od-
