Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kompensacjęnależyrozpatrywać(takjakwszystkieczynnościna-
prawcze)zpunktuwidzeniapotrzebdanejjednostki:biologicznych,
psychicznychispołecznych.Mająctonauwadze,wyróżnićmożnana-
stępującepostaciekompensacji:
1.Kompensacjabiologicznanależyzasadniczodoaktywnościau-
tomatycznychmechanizmówobronnychorganizmu(np.kompen-
sowanieprzezwzmożeniedziałalnościpewnychnarządówprzy
zmniejszonejdziałalnościinnych).Wydawałobysię,żerolape-
dagogaspecjalnegojesttunieznaczna.Jesttojednakmylneprze-
świadczenie.Zadanierealizowaneprzezpedagogaspecjalnego
będziepolegałonastwarzaniumożliwiekorzystnychwarunków
zewnętrznychipsychicznychdlapodtrzymywaniaakcjitych
automatycznych,samosterowalnychmechanizmówkompensacyj-
nychorganizmu.
2.Kompensacjabiologiczno-psychicznapoleganawielostronnym
isprawnymodbieraniuinformacjizapomocąinnychniżzabu-
rzoneczyuszkodzone,aparatówpercepcyjnych.Roląpedagoga
specjalnegojestm.in.pomocwnabyciuwprawywrozróżnianiu
tychpercepcjiiichpoprawnejinterpretacji.
Klasycznymprzykłademtakichoddziaływańkompensacyj-
nychbędzienp.uczeniegłuchychczytaniazruchuwarg,
niewidomychposługiwaniasięalfabetemBraille9aitd.
Uosóbupośledzonychumysłowowyraźnąformąkompen-
sacji(kompensacjapsychiczna)będziezastąpieniezbyt
skomplikowanychstrukturpoznawczychuproszczonymi.
Kompensacjawzakresiepotrzebniedostosowanychspołecz-
niepoleganadostarczeniuimtychczynników,którychbrak
wpływazaburzająconaichzdolnościnawiązywaniasatys-
fakcjonujących(obiestrony)kontaktówinterpersonalnych.
Wprzypadkudziecichorychprzewlekle,przebywających
zzakładachleczniczychformąkompensacjibędzienp.li-
kwidowaniebrakupoczuciabezpieczeństwa(zastosowanie
takichczynnikówkompensacyjnych,jakzainteresowanie
czymśinnyminiżchoroba-bliskikontaktuczuciowy,atrak-
cyjnezabawypochłaniająceuwagęitp.).Jeszczeinnątego
typukompensacjąjestświadomadziałalnośćpodejmowana
poto,abyskompensowaćokreślonąnieudolnośćfizyczną
szczególnymuzdolnieniemwjakimśzakresie(za:Doro-
szewska,1989,t.I:542-543).
21
