Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwprowadzające
21
iwprawie,znalazłowyrazwliberalnychiindywidualistycznychzałożeniach
kodyfikacjinapoleońskiej8.
Pierwszaimacierzystadlawszystkichnowożytnychkodeksówpostępowa
niacywilnegofrancuskaproceduracywilna(1806)9,doskonalekorespondująca
zliberalnymizasadamifrancuskiegokodeksucywilnego,wpisałasięwogólny
ntryumfrealizmunadutopią”całościdziełanapoleońskichkodyfikacji10.Nazy
wananjużstarą,kiedysięurodziła”11,byłanajmniejinnowacyjnymdziełemna
poleońskiejdoby12.Najważniejszenowościwefrancuskiejprocedurzecywilnej
wiązałysięprzedewszystkimznowąorganizacjąsądówopartąnazasadachpo
wszechnościirówności,atakżeniezależnościsądówiniezawisłościsędziego13.
Dośćszybkodostrzeżonowadytejkodyfikacjiwspartejnazasadachformal
nejrówności,jawności,ustnościibezpośredniości,dyspozytywnościikontra
dyktoryjnościorazswobodnejoceniedowodówprzezsąd.Najwcześniejpisał
onich,wpośmiertniejużopublikowanymdziele,jedenzautorównapoleońskie
gokodeksuprocedurycywilnej,EustachyNicolasPigeau.Sztywnośćprzepi
sównapoleońskiejproceduryfrancuskiejijejnadmiernyformalizmprzeważa
łynadmerytorycznymiwzględamisprawiedliwościrozstrzygnięcia14.Szeroko
8K.SóJKA‑ZIELIŃSKA,Wielkiekodyfikacjecywilne…,s.28,179,199.
9PodobniejakKodeksNapoleona,francuskaproceduracywilnaopierałasięnapew
nychelementachprzedrewolucyjnejtradycji.Francuskikodeksprocedurycywilnejnazwa
nonjużstarym,kiedysięurodził”(E.Glasson).Byłuważany,wpewnymsensie,zako-
pięordonansuoprocedurzecywilnejz1667r.,zuwaginaprzejęciewielujegozałożeń
iregulacji.Wrzeczywistościstanowiłpołączenietradycjiprawnejzinnowacjamiokre
suRewolucji.Autoramiprojektuprocedurycywilnej(1806)byliprawnicywywodzącysię
zancienrégime:EustachyNicolasPigeau(1750-1818),adwokat,profesor,wykładowca
wl’EcoledeDroitdeParis;Jean-BaptisteTreilhard(1742-1810),polityk,senator,hrabia,
sędziaTrybunałuKasacyjnego,prezesSąduApelacyjnego;AntoineJeanMathieuSéguier
(1803-1848),baron,pierwszyprezesTrybunałuApelacyjnegowParyżu;ThomasBerthe
reau(1733-1817),prezesTrybunałuCywilnegoDepartamentuSekwany;BertrandTry,ko
misarzrządowy.Zob.A.ENGELMANN,D.E.GLASSON,L.VONSTEIN,R.W.MILLAR,France,
[w:]AHistoryofContinentalCivilProcedure.TheContinentalLegalHistorySeries,vol.7,
translat.anded.R.W.MILLAR,Boston1927,s.750.
10K.SóJKA‑ZIELIŃSKA,Ideekodyfikacjinapoleońskich.Odutopiidorealizmu,nCzaso
pismoPrawno-Historyczne”2005,T.LVII,z.2,s.27.
11L.CADIET,TheInternationalsourcesofFrenchcivilprocedure,[w:]TheReception
andTransmissionofCivilProceduralLawintheGlobalSociety,ed.M.DEGUCHI,M.STOR-
ME,Antwerpen-Apeldoorn2008,s.263.Zob.teżR.C.vanCAENEGEM,AnHistoricalIntro-
ductiontoPrivateLaw,transl.D.E.L.JOHNSTON,CambridgeUniversityPress1992,s.91.
12C.H.vanRHEE,Introduction,[w:]EuropeanTraditionsinCivilProcedure,
ed.C.H.vanRHEE,Antwerpen-Oxford2005,s.6.
13M.KLEMENTOWSKI,Powszechnahistoriaustroju,Warszawa2012,s.422.
14OtymwcześniejA.STAWARSKA-RIPPEL,Kontradyktoryjnośćiinkwizycyjność
weuropejskiejprocedurzecywilnejXIXiXXwieku,nCzasopismoPrawno-Historyczne”
2013,z.2,s.126.