Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwprowadzające
31
dwóchsferjegozastosowania:wzakresiestosunkówmiędzypodmiotamigospo
darkiuspołecznionejorazwpozostałymzakresiestosunkówcywilnoprawnych,
wszczególnościmiędzyosobamifizycznymiipodmiotamigospodarkiuspo
łecznionej,atakżemiędzyosobamifizycznymireprezentującymiróżnetypy
iformywłasności(osobistą,drobnotowarową,drobnokapitalistyczną)67.Prawo
radzieckiemiałopostaćwybitnieadministracyjną68.Wznacjonalizowanejgo
spodarcekluczowąrolęodgrywałpaństwowyarbitrażgospodarczy,połączony
integralniezadministracją,ajegoarbitrzynieposiadaliatrybutuniezawisłości,
któryodróżniaadministracjęodsądownictwa69.
Wradzieckiejrzeczywistościprawnej,marginalizującejprawoprywatnena
rzeczadministracyjnegoigospodarczego,stosowaniekodeksupostępowania
cywilnegobyłonaderograniczone.Wdrodzepostępowaniacywilnegorozstrzy
ganosprawyorelatywniemałymznaczeniuekonomicznym.
Trudnościupolitycznieniapostępowaniacywilnego-wtakimzakresie,wja
kimmożnatobyłouczynićwprawiekarnymiprawiecywilnymmaterialnym
-skutkowałypojawieniemsięwpostępowaniucywilnymnowychelementów
charakterystycznychjedyniedlatotalitaryzmów70.Zasadnicząnowościąwra
dzieckimprocesiecywilnymbyłozaprzeczeniezasadomneprocedatiudexex
officioineeatiudexultrapetitapartium.Uprawnieniawynikającezzasady
dyspozytywnościmogłybyćwykorzystanetylkootyle,oilebyłyzgodnezin
teresamisocjalizmu,awrzeczywistościzpolitykątotalitarnejwładzy.Wtym
najbardziejzakłamanymsystemiewhistorii,narzuconymprzezzdecydowaną
mniejszośćskrywającąprawdziwezamiaryzademokratycznymihasłami,liczył
sięwyłącznieinterespolityczny,aniepublicznypojmowanyjakointeresogółu,
państwaispołeczeństwa71.
Przekreślenieautonomiiwolistronpostępowaniacywilnegoizasadydyspo
zytywności,któranajpełniejwyrażaistotętegopostępowania,oznaczałowrze
czywistościprzebudowęwwiększejmierzeprawacywilnegoniżprawaproce
67Z.RADWAŃSKI,CiągłośćareformaprawawświetledoświadczeńunifikacyjnychPol-
skiejRzeczypospolitejLudowej(lata1945-1964),[w:]Dziejekodyfikacjiprawa.Materiały
nakonferencjęwKarpaczu(doużytkuwewnętrznego),1974,s.169.
68A.PASTUSZKA,Indywidualistyczneispołecznepojmowanieorzecznictwacywilne-
go…,s.341.
69A.STAWARSKA-RIPPEL,PaństwowyarbitrażwZSRR,nMiscellaneaHistorico-Iuridica”
2009,T.VII,s.143-159.
70F.J.M.FELDbRUGGE,RussianLaw.TheEndoftheSovietSystemandtheRoleofLaw,
Dordrecht,Netherlands,1993,s.208;A.STAWARSKA-RIPPEL,Radzieckaproceduracywilna:
totalitarnaczynowoczesna?,nStudianadFaszyzmemiZbrodniamiHitlerowskimi”2011,
nr33,s.469.
71J.bASZKIEWICZ,Państwo,rewolucja,kulturapolityczna,Poznań2009,s.612-614;
R.PIPES,Komunizm,Warszawa2008,s.51;A.LITYŃSKI,PrawoRosjiiZSRR1917-1991…,
s.16-18.