Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
DamianRomaniak
Orianaisztukawywiadu
BTojawymyśliłamdziennikarstwouprawianepoprzezwywiady.Amojewywiadyzawszebyły
drobiazgowoprecyzyjneizawszebyłamwporządku.Nigdynikogoniezdradziłam.Nawetjeśli
chodziłooosobę,którejnienawidziłamalboktórejnieszanowałam,bardzouważałam,żebywiernie
oddaćto,cotaosobamipowiedziała.Niktnigdyniemógłmnieoskarżyć,żewodpowiedziwplotłam
jakąśnieścisłośćczyjakieśkłamstwo”.
OrianaFallaci
Czymjestwywiad?Najprostszaencyklopedycznadefinicjatłumaczygojakopo-
głębionąrozmowępomiędzydwiemaosobami,jednaznichprowadziwywiadizadaje
pytania,adrugaodpowiada.Zawszewystępujewnimosobapytającaiodpowiadają-
ca.Możebyćteżsytuacja,żeprowadzącyzadajepytanianiejednejosobie,alegrupie
osób.Wywiadnależydogatunkówinterakcyjnychiwłaśnieowąinterakcjęuzyskuje
siępoprzezdialog,toonnadajetempoidynamikętemugatunkowi.Wywiadydzie-
limywzależnościodmedium,wjakimsąoneprzeprowadzane.Mogąbyćwywiady
prasowe,radioweitelewizyjne.Dziśmamyrównieżdziennikarstwointernetowe,
któreotworzyłonowedrogiwspółczesnympublicystomistałosiępotęgąwyprze-
dzającąmediatradycyjne,więcśmiałomożemymówićoBwywiadzieinternetowym”
czyBwywiadzieonline”.Internetstworzyłwręcznieograniczonąprzestrzeńdoko-
munikacjimiędzyludźmi,którzyprzebywająwróżnych,nierzadkodrastycznieod-
dalonychodsiebiemiejscach.
ZatwórcęwywiaduprasowegouważasięJamesaGordonaBennettaSeniora,
któryprzeprowadziłrozmowęzpoczmistrzemzBuffaloi13października1835ro-
kuopublikowałjąnałamachwysokonakładowejgazetycodziennejBNewYorkHe-
rald”(pismozakończyłodziałalnośćw1924roku).Tędatęuważasięzanarodziny
wywiaduprasowego.Wywiadprasowyzawszewymagaopracowaniaiistniejenie-
bezpieczeństwoprzekręceniasłówrozmówcywypowiadanychwmowieniezależnej,
dlategonajczęściejpotrzebnajestBautoryzacja”,czyliakceptacjaprzezrozmówcę
opracowanegowywiaduprzeznaczonegodopublikacji.Wartozwrócićuwagęnafakt,
żewywiadyprasowelubwydrukowanewróżnychmagazynachmajązdecydowanie
dłuższyżywotniżwywiadyradioweczytelewizyjne,któresąkrótkotrwałeiulotne
(chyba,żektoślubibawićsięwnagrywanieiodtwarzanietychrozmów,aletakie
osobysąwzdecydowanejmniejszości).Dowywiadówwydrukowanychzawszemo-
żnasięgnąć,podwarunkiem,żeposiadasiędaneczasopismonapółceczywse-
gregatorze.
OrianaFallaci–jaksamawspomniaławksiążceTylkojamogęopisaćswoją
historię–stworzyładziennikarstwoopartenawywiadach.Wywiadysłynnejdzien-
nikarkisąjednakczymświęcejniżzwykłą,schematycznąrozmową,opartąnastan-
dardowychzasadach,któresąwykładanestudentomnazajęciachzwarsztatudzien-
nikarzaprasowego.Jesttomisternieprzemyślanasztuka,którastanowiwzorzec
metradlawspółczesnychpublicystów,zajmującychsięnacodzieńprzeprowadza-
niemwywiadów.Jejrozmowymającharaktertransgresyjny,przekraczajągrani-
ceswojegogatunkuisięgająznaczniegłębiej,Fallaciwchodziwpsychikęiduszę
swoichrozmówców,marównieżświadomość,żejesttozjejstronypewienaktprze-
mocy,okrucieństwa1.Wtychwywiadachnielicząsiętylkosłowa,aletakżemimika,
1WjednymzwyznańFallacimówiprowokacyjnie,żeniecierpiwywiadówibudząuniejniechęć,właśnie
przezto,żewchodzisięBzbutami”wczyjąśintymność.Zob.O.Fallaci,Tylkojamogęnapisaćswoją
historię,przeł.J.Łukaszewicz,Warszawa2017,s.105.
