Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ElizabethBishop
zwykleporuszającyesej-wspomnienie,poświęconymentorceiprzyjaciółcepoetki,
MarianneMoore.Coważne,obatenurtywwielupunktachsplatająsięzesobą,
przynoszącwrezultacieniezwykleciekawyobrazzmieniającychsiękrajobrazów
idoświadczeń,jakiezłożyłysięnafrapującąbiografięjednejznajwybitniejszych
poetekdwudziestegowieku.
2
ElizabethBishoppisywałaopowiadaniaprzezcałeswojeżyciei,jakjużwspo-
mniałem,ichciężargatunkowy.podobniejakwprzypadkujejpoezji,jestodwrotnie
proporcjonalnydoichrozmiarów–toraptemosiemtekstów.Ajednakwartoonich
pamiętać,gdypróbujemyuchwycićistotęfenomenu,jakimjestdziełoElizabeth
Bishop.Opowiadaniabyłyswoistympoligonemdlamłodejpoetkiirównieżnaich
grunciekształtowałasięjejliterackaodrębność.Zczasem,gdypoezjastałasiętym
polempisania,którydlaBishopokazałsięnajwłaściwszy,najlepiejsłużącyjejwra-
żliwości,jejprozynabrałyinnegocharakteru–bardziejosobistego,sytuującsięna
pograniczufikcjiiautobiografii.
WewczesnychopowiadaniachElizabethBishop,zdrugiejpołowylattrzydzie-
stych,uderzaprzedewszystkimichniezwykładojrzałość,zarównonapoziomiewar-
sztatowym,jakiintelektualnym.Wartopodkreślić,żewtamtymokresiepowstały
raptemtrzyteksty,któretrafiłyostateczniedodruku–TheBaptism,TheSea&Its
ShoreorazInPrison–napisaneprzezdwudziestokilkuletniąabsolwentkęVassar
Collage,któraniespełnadekadępóźniejzadebiutowałasłynnymtomemwierszy
North&South,zapewniającsobiemiejscewgronienajciekawszychpowojennych
poetówamerykańskich.Każdeztychopowiadań,zeszczególnymnaciskiemna
dwaostatnie,jestświadectwemniebywałejwyobraźniBishop.Wszystkieukazały
sięwkrótcepoichnapisaniuisądziśdośćzgodnieuznawanezamałearcydzieła
krótkiejformy,choćtrzebateżsobiejasnopowiedzieć,żeznanesąonegłównieco
wnikliwszymmiłośnikompoezjiBishop.Wpewnymsensiejejtwórczośćpoetycka,
cozresztąwpełnizrozumiałe,przyćmiłatęniezwyklefrapującączęśćjejdorobku,
jakąstanowiądrobneprozyieseje.
OpowiadanieTheSea&ItsShore(Morzeijegobrzeg)toprzejmującahistoria
niejakiegoEdwinaBoomera(echopanieńskiegonazwiskamatki),któryznajduje
zatrudnienieprzyuprzątaniunocąśmiecizmiejskiejplaży,które–copewniewarto
dziś,werzeplastiku,podkreślić–sprowadzałysięwczasachpowstaniatekstuprze-
dewszystkimdopapieruwewszelkiejpostaci–starychgazet,fragmentówksiążek,
atakżebliżejniezidentyfikowanychstrzępów.ObsesjąBoomerajestichstudio-
wanie.Jakczytamy,Bwiódł[on]najbardziejliterackieżycie,jaktotylkomożliwe.
Żadenpoeta,powieściopisarzczykrytyk,aninawetten,ktopochylasięnadswoim
biurkiemprzezosiemgodzindziennie,niejestwstaniesobiewyobrazić,zjakąin-
tensywnościąkoncentrowałsięonnażyciuliter”2.Podczasswojejnapołysekretnej
egzystencji,pędzonejpodosłonąnocynaplaży,rozświetlanejjedynieblaskiem
przenośnejlatarenki,oddajesięonlekturzetekstówwyrzuconychprzezmorzena
brzeg.Opapierzewiewszystko.Jednymspojrzeniempotrafiocenićwartośćkażdego
strzępu,któryprzypadkowotrafiawjegoręce–jegowłaściwości,fakturę,to,jak
szybkobędziepłonął.ObraznakreślonyprzezBishopporuszaprzedewszystkimdoj-
2Przekładmój–woryginalecytowanyfragmentbrzminastępująco:BEdwinBoomerlivedthemostli-
terarylifepossible.Nopoet,novelist,orcritic,evenonewhobendsoverhisdeskforeighthoursaday,
couldimaginetheintensityofhisconcentrationonthelifeofletters”.Por.E.Bishop,TheCollected
Prose...,dz.cyt.,s.172.
28(2/2019)
