Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
KarlDedecius
świecachrecytowanozakazanetekstylubśpiewanopatriotycznepieśni,naprzy-
kładlwowskie.Tojestpolskiwymiarpatriotyczny.Ztakichimprezludziewycho-
dzilijakznabożeństwa,podniesieninaduchuorazzdecydowanitęswojąOjczyznę
jeszczebardziejumiłowaćniżdotychczas.Uważamwobectego,żePolacyodbie-
rająświat,aprzedewszystkimPolskę,bardziejcałościowo.Duszaichniejestjak
uinnychnarodówpodzielonanadwieczęści,naświeckośćisakralność.To,co
wPolsceczęstouważanejestzaświeckie,takieświeckiewcaleniejest.
Tematpolskiegopatriotyzmuodzwierciedlasięprzedewszystkimwpolskiej
literaturze,którajestodbiciemduszy.Poezja,nawettaka,któranietraktujeoBogu,
mawsobiecośztegoniepowtarzalnegopolskiegosacrum.Nawetksiężapiszątaką
poezję,któraniekoniecznietraktujeoPanuBogu,jaknaprzykładwierszeKarola
Wojtyłypokazują.Aleiświeccypisarzeipoecipisząwiersze,któreniesąutworami
religijnymi,alemająwsobietojedynewswoimrodzajupolskiesacrum.Wten
sposóbmożnapisaćjakoPolak,niebędącnawetczłowiekiemwierzącym.
WNiemczechniktniepiszewierszynatematojczyznylubpatriotyzmu.Oso-
biścienieznamanijednegopoematunatematzjednoczeniaNiemiec.Azokazji
świętanarodowegodnia3październikaniktnierecytujepatrotycznychwierszy
iniktpieśniotejtematycenieśpiewa.Niemcysąwręczzszokowaniizgorszeni,
gdybywająświadkamitakichwydarzeńjakwPolsce.PoezjasakralnawNiemczech
prawienieistnieje,niemówiącjużopiszącychksiężach.ChcącwNiemczechzna-
leźćpoezjęreligijną,musimysięcofnąćconajmniejdolat50.XXwieku,dopoetki
GertrudvonLeFort.Alejejlirykabyławyłączniereligijna,próżnobyszukaćuniej
iuinnychjakiegośwątkupatriotycznego.Niemcyraczejwżyciucodziennymnie
mająwątkówsakralnych.WNiemczechniedoszukamysięsacrum.Nawetoficjalne
uroczystościpaństwowewniczymnieprzywodząnamyśljakiegośskojarzenia
sakralnego.
LudzieZachoduwobectegonierozumiejąpolskiejduchowości.Acotudopiero
powiedziećoliteraturzenaobczyźnie,naprzykładopolskimmesjaniźmieXIX
wieku,którypowstałzagranicąwokolicznościach,kiedyOjczyznyniebyło?Polacy
zastanawialisięnadkwestią,cotocierpieniePolskimaznaczyć,coBógprzezto
chcePolakompowiedzieć.Punktemkulminacyjnympodobnychrozważaństawało
sięprzekonanie,żeOjczyznaBwstaniezmartwych”.ItakpisałAdamMickiewicz:
BBonaródpolskinieumarł,ciałojegoleżywgrobie,aduszajegozstąpiłazziemi,to
jestzżyciapublicznego,dootchłani,tojestdożyciadomowegoludówcierpiących
niewolęwkrajuizakrajem,abywidziećcierpieniaich.Atrzeciegodniaduszawróci
dociała,inaródzmartwychwstanie,iuwolniwszystkieludyEuropyzniewoli”
(KsięgiNaroduPolskiego).Wroku1989poupadkukomunizmuodradzałysię
takiewłaśniemyśli.
Polska,takjakIzrael,żyławprzekonaniu,żeBógpowołałjąjakonaródwybrany
imaspecjalnezadaniadowykonania(itosięsprawdziło,kiedytozasprawąPola-
kówrunąłmurberliński).Bógzawszepozostawałznarodemibyłznimwśródjego
dziejów.Polacytąnadziejązmartwychwstaniażylidoroku1918,kiedyPolskasię
odrodziła,niestetynienadługo,bojużwroku1939nastałanocokupacjiniemiec-
kiej,następniesowieckiej,cowszystkorazemtrwałodoroku1989.Niemcyczegoś
takiegojakrozbiorynieprzeżyli.NikomudogłowywpodzielonychNiemczechnie
przyszłowierzyćwzmartwychwstanieNiemiec.
Alewroku1978,kiedyPolakzostałpapieżem,Polacysobieprzypomnieliowier-
szuJuliuszaSłowackiego,którywroku1848prorokowałsłowiańskiego(polskiego)
papieżasłowami:BPośródniesnasekPanBóguderza/Wogromnydzwon,/Dlasło-
wiańskiegootopapieża/Otworzyłtron”.PowyborzekardynałaWojtyłynapapieża
37(1-2/2023)
