Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
AntoniWinch(ur.
w1986r.)–doktor
naukosztuce.
Od2021roku
redaktordziału
prozymiesięcznika
BTwórczość”,
od2022roku
kierownikdziału
literackiego
Teatruim.Stefana
JaraczawŁodzi.
Laureatnagród:
zanajlepszy
scenariusz
oryginalny
słuchowiska
radiowegona
festiwaluDwa
TeatrySopot
zasłuchowisko
Zagwazdrane
żyćko.Rzecz
ozakopiańskiej
miłości(2016)
orazGrandPrix
festiwaluDwa
TeatrySopot
jakowspółautor
scenariusza
słuchowiska
Ordonka(2018).
Jegodramat
Hanochodchodzi
bezsłowazostał
zrealizowany
jakospektakl
telewizyjny
wramach
programu
Teatrotekaprzez
WytwórnięFilmów
Dokumentalnych
iFabularnych
(2016).Autor
artykułów
naukowych
poświęconych
twórczości
Stanisława
Ignacego
Witkiewicza,
SławomiraMrożka
iHanochaLevina
orazksiążek
Dramatciemnych
gier.Teatrabsurdu
pre-postczłowieka
(2015)orazSzkoda
Zachodu.Witkacy
–Mrożek–Levin
(2021).
powrotemdożycia,gdytymczasemtutajwbiurzeprzezjakieśżałosnepapiery
muszęograbiaćzkawałkamięsaciałozdolnedotakiegoszczęścia”46.
Toniedokońcatak.Kafkabyłdocenianymprzezprzełożonychpracownikiem,
angażowałsięwswojezadania.Obowiązkiurzędniczeniezabierałymunatyledużo
czasu,żebyniemógłgopoświęcićrównieżliteraturze47.Mamytuprzetodoczynienia
zużyciemczęstostosowanegoprzezautorachwyturetorycznegocaptatiobenevo-
lentinae48.Chciałwtensposóbwzbudzićwobecsiebiewspółczucie,postawićsię
wroliofiarybezdusznegoaparatuadministracyjno-urzędniczego.Utalentowana
jednostkajestwnimjaktenpechowiecprzygniecionyzwałowiskiemaktzopowiada-
niaArcheologiaMrożka49–martwa.Wprawdzieniedosłownie,aBtylko”wzakresie
twórczym,alecozrobić,skorotoonwłaśniestanowidlaniejistotężycia?
TegodramatudoświadczyłpanKalikstBałandaszekzOnychWitkacego.Tajny
rządreprezentowanywutworzeprzezSeraskieraBangęTefuanaijegoszajkęjest
dlaBałandaszkatym,czymAssicurazioniGeneraliArbeiter-Unfall-Versicherungs-
-AnstaltfürdasKönigreichBöhmendlaKafki–katemsztuki.UWitkiewiczazarzy-
nasięjąnapoczetprzyszłegoszczęściawszystkichludzi.Jestbowiem,jakznieod-
partymwdziękiemujmujetowspomnianywyżejimćTefuan,Bjedynąpałkąmiędzy
szprychamiwozu,którywiezieludzkośćwkierunkuzupełnejautomatyzacji”50.Do-
tarciedocelutejdryndy,kierowanejprzezNikogo,tychlubtamtychOnychbądź
inneRęcezbiurokratyzowanejnowoczesności,przerażałoStanisławaIgnacego
iMrożka.Kafkabyłjejkonduktorem.WDziennikachporównałswojeżyciedokar-
nejpracydomowej,Bpolegaonanatym,żewzależnościodswojejprzewinyuczeń
musinapisaćtosamozdanie,nonsensowneprzynajmniejwpowtórzeniu,dziesięć
razy,sto,czynawetjeszczeczęściej,tyleżeumniechodziokarę,przyktórejobo-
wiązujezasada»takdługo,jaktylkowytrzymasz«”51.NieżebyWitkacyzMrożkiem
nieprzeżywaliwściekłychnapadówpodobnychglątwwywołanychegzystencjalną
monotoniąipoczuciembezcelowościorazdaremnościIstnienia52.Mimotowszy-
scywytrzymali.Kafkado3czerwca1924roku,Witkiewiczdo18września1939,
Mrożekdo15sierpnia2013.
WtymrokuminiestolatodśmierciKafki,osiemdziesiątpięćodsamobójstwa
Witkacego,wzeszłymobchodziliśmydziesiątąrocznicęodejściaMrożka.Dzisiejszy
światjesttakisam,jakprzeznichopisywany,tyleżegorszy.TefuanowscyOnirze-
czywiściewzięlisięzaniszczeniesztuki–wielkiedziełaprzeszłościoblewasięfarbą,
zupami,względnie,zbrakulaku,zwyczajniesięjetnie,choćjużniedlalepszego
jutraludzkości,leczplanety.Toznamienne.Współczesneruchychiliastycznetym
międzyniewielomainnymiróżniąsięodswoichpoprzedników–narodowychso-
cjalistówwNiemczechibolszewikówwRosji–żeniedziałająnarzeczdoczesnego
zbawieniajakkolwiekpojmowanegoczłowieka,aśrodowiska.Dlajegoratowania
proponująpowszechnądepopulację,wczymsąniewątpliwiebardziejdemokra-
tyczneodantenatówwtotalitaryzmie.Ichradykalnehasłazyskująposłuchwśród
46Tamże,s.36-37.
47Zob.Ł.Musiał,Wstęp,dz.cyt.,s.XXXVI-XXXVII.
48Zob.tamże,s.CLXIX.
49Zob.S.Mrożek,Archeologia,w:S.Mrożek,Dziełazebrane.t.VI.Opowiadania1960-1965,dz.cyt.,
s.31.
50Zob.S.I.Witkiewicz,Oni,w:S.I.Witkiewicz,Dziełazebrane.DramatyI,oprac.J.Degler,Warszawa
1996,s.433.
51F.Kafka,Dzienniki1909-1923,dz.cyt.,s.374.
52Zob.S.I.Witkiewicz,Listydożony(1923-1927),oprac.J.Degler,Warszawa2005,s.75,153,177;
S.I.Witkiewicz,Listydożony(1928-1931),oprac.J.Degler,Warszawa2007,s.209-210,270-271;
S.Mrożek,Dziennik.t.1.1962-1969,dz.cyt.,s.486-487,541,646;S.Mrożek,Dziennik.t.2.1970-1979,
dz.cyt.,s.6,90,554.
