Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szkic
13
zociemniałymMiltonemwspółpracowałyprzypisaniuRajuutraconegoiinnych
utworówjegocórki–Anne,MaryiDeborah).Pewnośćmamytakżewkwestii
datowaniaowejKsięginoszącejworyginaletytułEllibrodelosseresimagina-
rios,którejpierwszewydanienosiłojeszczetytułManualdezoologiafantástica
/Podręcznikzoologiifantastycznejiukazałosięwroku1957podegidą(Fondode
CulturaEconómica:México–BuenosAires).
Odnotowujemyto,mającnauwadze,żeFizjologjestjednymzpatronówKsięgi
istotzmyślonych–istot,więcnietylkozwierząt,alewszelkichbytówcielesnych
iduchowych,mieszkańcówstałychlubtylkochwilowychMiędzyświecia.
Słyszysięniekiedy,jakobyci,cotrafiajądoMiędzyświecia,gubiąsięniczym
wkreteńskimLabirynciewjegozawiłościachi,błąkającsiępojegopowikłanych
ścieżkach,tracąrozumijeśliniewpadająwotępienie,towosobliweurojenia,
dziwactwaiekscentryzmy,awszystkieoweistotysąponadwszelkiepojęcieeks-
tatyczneibyćmożespośródnichbiorąsiępoeciwyklęci,nawiedzeniartyścisłowa
ipalety,sfiksowanepoetessyiwogólelunatycy–ludzieksiężycowi,cispadlizksię-
życa.Aleteżci,którzyzachowujątammimowszelkieniebezpieczeństwatakzwany
(zdrowyrozsądek)znajdująwMiędzyświeciudobredlasiebie,aczkolwiekniszowe
miejsce.Bowłaśnieoninad(jawęrealną)przedkładająjawęsnu–niczymnieprze-
możoną,dzikąWyobraźnię,bliźniacząsiostręTheorii,czyliKontemplacji.Onito,
jakMakrobiusz,Boecjusz,Pseudo-Dionizy,jakQuevedo,Kafka,BoschiJanLeben-
stein,jakAlfredKubiniAndriejBiełyj,alboGoya,rozumiejąjakmałokto,żekie-
dyrozumśpi,budząsiędemony,czemutenostatnidawyrazwrycinie43.zserii
LosCaprichos/Kaprysy,takwłaśniezatytułowanej:Elsueñodelarazónproduce
monstruos,kiedyrozumśpi...czyjakJorgeLuisBorgeswędrującywrazzMiguelem
deCervantesemSaavedrą,DonKichotemiSanchoPansąprzezpalonesłońcem
krajobrazyKastylii-LaManche.Wszyscyoni,oddającsiępodopiekęiwładztwo
Imaginacji,szczodrzesłużązaprzewodnikówzwykłymBzjadaczomchleba”,choć
rzadkosięzdarza,żeBprzerobią[ich]wanioły”,zawszejednakzapowiadająniczym
(ognieŚwiętegoElma)psychiczne,duchoweburze.
WMiędzyświeciu,jakwniezwykłym,właściwymtylkoBorgesowigabinecie
luster,majacząsięnamcieniejegopoprzedników–KallimachazSyreny,Marsilo-
sazLesbos,AntygonazKarystasorazPseudo-Arystotelesa–twórcyOpowiadań
zdumiewających.WOdziwach,odbijasiętakżePliniuszStarszyzezwojemswojej
Historiinaturalnejpodpachą,gdzieindziejzaśHerodotiPlutarch–autorniewiel-
kiegotraktatuOzmyślnościzwierząt,czychociażbygeografipodróżnikStrabon.
Wszyscyoni,iwieluinnych,niezależnieodtego,czymielizwierzętazaistotyniższe
odczłowieka,czypostrzegalijejakoswych(bracimniejszych)–tutajznówprzy-
pomnijmytraktatPlutarchaGryllos,czyliorozumnościnierozumnychzwierząt,
wktórymdowodziwyższościzwierzęcejnadludzkąinteligencji,podobniejakgdzie
indziejdopatrujesięuzwierząt(możeniebezracji)cechmoralnych–znaleźlisię
wMiędzyświeciuskrzyknięcidońprzezBorgesa(iMargaritęGuerrero),abystać
sięnimsamym–JorgeLuisemBorgesem:najpotężniejszymwidziadłemnaścianie
platońskiejjaskini14,któremuzawszeasystująThanatosiMaya–WielkaMacierz
Stworzenia,tkaczkauniwersalnej,pankosmicznejsieciżycia.
AdziejesiętakjużchoćbynamocyprzypomnieniaprzezJLBwHistoriiwiecz-
nościkilkuzdańzapisanychprzezPlotynaznajważniejsząśródnichkonstatacją:
BWszystkowszędziejestiwszystkojestwszystkim.Każdarzeczjestwszystkimi
rzeczami”15.
14Por.Platon,Państwo,VII,przekładWładysławWitwicki,Kęty1997,ss.310-319.
15HW,s.13.
