Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podprąd?Rysopisfeministy
39
Wielebiogramówmężczyzn,którychpismaprzedstawiam,zawiera
takżeinformacjeoichosadzeniuwwięzieniach,odbywaniukarza
udziałwprotestachprzeciwzaborczejwładzy(BenedyktDybowski,
JózefKarolPotocki),zawzywaniedoniesubordynacjiwobecwładzy
(LeonPetrażycki),zaprzygotowanietajnychkursów(JanWładysław
DawidaresztowanyiosadzonywrazzżonąJadwigąSzczawińską),
jakowynikoskarżeniaospisek(EdwardDembowski),oprzygotowy-
waniepowstaniaiszkodliwąpatriotycznądziałalnośćżony(Hipolit
Skimborowicz),oudziałwpowstaniu(IgnacyJunoszaDrewnowski,
KarolLichtański)lubkonspiracjęipróbęzamachu(BronisławPił-
sudski).Powyższywykazmożesugerowaćprzyległośćpostawypa-
triotycznej,propaństwowejorazemancypacyjnej.Obrazujeichsuple-
mentarność,nieprzeciwieństwo.Nieoznaczatojednak,żezwiązki
emancypacjikobietorazinteresnarodowylubpaństwowyzawsze
szływparze.Mogłysięzazębiać,miećczęściwspólne,niebyłyjednak
tożsame.PisałaotymUrszulaGórska,rozpatrującróżnedrogieman-
cypacjikobietwGalicji79.
Rysopisemancypantówiemancypatorówobejmujetakżeichprofesje
ifunkcje.Wśródnichznajdowalisiędziennikarze,publicyści,pisarze,
wydawcy(AleksanderŚwiętochowski,HipolitSkimborowicz,Adam
Wiślicki,JózefKarolPotocki),redaktorzy,pedagodzy(JanWładysław
Dawid,PiotrChmielowski),bibliotekarze(EdwardChwalewik),praw-
nicy(KarolDunin,JózefLange),wykładowcyuniwersyteccy(Piotr
Chmielowski,JanBaudouindeCourtenay),naukowcy:biolodzy(Be-
nedyktDybowski),socjologowie(LudwikKrzywicki),chemicy(Bro-
nisławPawlewski),etnolodzy(BronisławPiłsudski),bakteriolodzy
(OdoBujwid),prawnicy(LeonPetrażycki),lekarze(Włodzimierz
Popiel,WalentyŁukaszMiklaszewski),działaczeitwórcysystemów
filozoficznych(KazimierzKelles-Krauz,KarolLichtański).Zajmowali
różnefunkcjeistanowiska.Wśródnichbylistudenci(StanisławKi-
jewski,StanisławKarczewski),posłowieróżnychparlamentów(Leon
Petrażycki,EugeniuszStarczewski)iprofesorowie(PiotrChmielow-
ski,NapoleonCybulski,BenedyktDybowski,JanBaudouindeCour-
tenay,BronisławPawlewski).Funkcje,którepełnili,okazywałysię
ważnymaspektemichdziałańwsprawierównouprawnieniakobiet.
79Por.U.Górska,Płećinacjonalizm,w:tejże,Drogiwolności.Ruchemancypacyjnykobietwmonarchiihabsbur-
skiejnapodstawiepublicystykiitwórczościliterackiejwlatach1867–1918,WydawnictwoIBLPAN,Warszawa2016,
s.55–59.NaprzykładzieGalicjiGórskaproblematyzowałazwiązkifeminizmu(polskiegoiukraińskiego)zruchem
narodowowyzwoleńczymorazzruchemsocjalistycznym.Wobuprzypadkachakcentowałaróżnice,niepodobień-
stwawskazanychnurtów/działań.