Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Razemczyosobno?
43
OstworzeniuLigidowiadujemysięzkartnSteru”
.Wzeszycie19-20
z1913rokuukazałsiętekstLigamężczyzndoobronyprawkobiet.Ten
obejmowałinformacjenatematsamejligioraztekstwystosowanej
przezLigęodezwyskierowanejdonwszelkiejkategorjiorganizacji
istowarzyszeń,takmęskichjakikobiecych”87.Ligadziałałapodprze-
wodnictwemprezydium,któregoczłonkamibyliBronisławPawlew-
ski,WitoldLewickiiIgnacyDrewnowski.ZzapisówRomanyPachuc-
kiejwiemy,żewjejszeregizapisałosięn40przedstawicieliróżnych
stronnictw:ludowcy,postępowcy,socjalista,narodowidemokraci
iklerykał”88.LekturanSteru”pokazujenamtakżewzorydziałańdla
krajowychmężczyzn.W9zeszyciez1907rokuznajdziemyinforma-
cjeoLidzemężczyzndziałającejwAnglii89,awewspomnianymzeszy-
ciez1913rokunotęozjeździedziałającejod1911rokuMiędzyna-
rodowejLigiiMężczyzn90.Wydajesię,żewskazanąorganizacjęuznać
możnazapierwowzórwspółczesnychspołecznychdziałańmężczyzn
narzeczsprawkobiet.
PozaLigąMężczyzndoObronyPrawKobietmężczyźnidziałalitak-
żewramachorganizacji91kobiecych.Zzalegalizowanymwkwietniu
współczesnejPolsce:Wybraneustaleniaiwnioski,HActaUniversitatisLodziensis”,FoliaSociologica47,2013,
s.87–103.
87[autorstwonieznane],Ligamężczyzndoobronyprawkobiet,HSter”1913,z.19–20,s.117.
88R.Pachucka,Pamiętniki...,s.273.
89T.Lubińska,LigamężczyzndlawywalczeniaprawwyborczychkobietwAnglii,HSter”1907,z.9,s.356–367.
90WięcejinformacjinatematLigiMężczyzndoObronyPrawKobietorazichmiędzynarodowychiangielskich
wzorówzamieszczamwczęścipracypoświęconejwyborczymprawomkobiet.
91Istotnymdokumentemprezentującympolskiekobiecestowarzyszeniapowstałeprzed1939r.jestwydanawserii
BibljotekaNowejCywilizacjipracaJanaBełcikowskiegoPolskieKobieceStowarzyszeniaiZwiązkiWspółpracyMię-
dzynarodowejKobiet,WydawnictwoPolskaZjednoczona,Warszawa1939.Bełcikowskiopracowałdanehistoryczne
orazprzedrukowałfragmentyregulaminówistatutów9polskichstowarzyszeńkobiecych.Jegozbiórprzyjmuje
jednakwyraźnągranicę.Autorpisał:Hwłaściwy,formalnymiędzynarodowyruchkobiecywPolscerozpoczynasię
dopieropopowstaniuniepodległejpaństwowościpolskiej,popamiętnymZjeździeKobietPolskichwdniach7-go
i8-gowrześnia1917rokuwWarszawie”(s.11).Wedługautoragłównymdążeniemmiędzynarodowychorganizacji
kobiecychbyłpokójnaświecie.Byłtakżeprzekonanyoodmiennościmęskiejikobiecejrasy/cywilizacji.Mężczyźni
mielibyćodpowiedzialnizapolitykęagresji,walkiiwszczynaniawojen,działaniakobietmiałybyćpokojowe.Wstęp
dojegopracynositytułKukońcowicywilizacjirasymęskiej.NiejesttojedynapublikacjaBełcikowskiego(1874–1940)
poświęconakobietom.AutorwydawałperiodykKobietaanaukowaorganizacjapracy(1929),Nadrogachistotnego
powołaniakobiety(1929)orazułożyłI-szyprojektkonstytucjiżeńskiejnapostawiezasadniczychelementówpolskiego
ruchukobiecego(Warszawa1931).PodredakcjąBełcikowskiegomiałasiętakżeukazaćseriatytułówKobiecyParyż,
KobiecyLwów,Pragakobieca,BerlinkobiecyiWarszawakobieca(1930).Pozaostatniąresztępracwymieniamza
adnotacjąznajdującąsięnakońcowejkarciewydaniaprojektużeńskiejkonstytucji.Wszystkiewymienionewidnieją
tamjakopozycjeuwzględnionewplaniewydawniczymwseriiBibljotekiNowejCywilizacji,czyliHwydawnictw[a]
poświęcone[go]propagandziePokojuWewnętrznegoiZewnętrznegopodpostaciąRuchukobiecego”.Kobieca
Warszawaobejmujewykazstowarzyszeńziemianek,kółwyznaniowych,zawodowych,drużynkobiecych,kobiecych
związkówmniejszościnarodowych.Łącznieautorwynotował73organizacjezsiedzibąwWarszawiedziałającemię-
dzykońcemXIXw.idatąwydaniapublikacji,czyli1930r.,54znichopisałnapostawiezebranychinformacji.Według
wstępnejadnotacjiinformacjepochodziłyzeHźródełbezpośrednich,sprawozdań,zprotokołówizorganówpraso-
wychodnośnychstowarzyszeń”(s.5),prócztegoprzeprowadzonowywiadyosobisteirozmowytelefonicznie.
CelempublikacjibyłouzupełnieniehistoriiRuchuKobiecego,awszczególnościzałożenieArchiwumRuchuKo-
biecego,którydotejporyprzedstawiałypublikacjeCecyliiWalewskiej(RuchkobiecywPolsce.CzęśćI,Warszawa
1909)iSylwiiBujak-Boguskiej(Nastrażyprawkobiet.PamiętnikKlubuPolitycznegoKobietPostępowych1919–
1930,Warszawa1930).TymsamymJanBełcikowskistałsięarchiwistąRuchuKobiet,ajegogłównąideąbyło
