Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.EmigracjaczasówIIwojnyświatowej
21
rzekiForthwFife,atakżewAngusiPerthshire.Wrazzpóźniejszymi
uciekinieramiiprzybyszamizniewolirosyjskiejorazrekrutamizpolskiej
diasporydomaja1944rokuwSzkocjistacjonowałowsumieokoło26500
polskichżołnierzy,wyszkolonychigotowychdodziałańobronnychoraz
doudziałuwplanowanejinwazji(Kernberg,1990).PolakomzPierw-
szegoKorpusupoddowództwemgenerałaWładysławaSikorskiego
wpaździerniku1940rokupowierzonoobronęwschodniegowybrzeża
Szkocji.Wojskapolskieprzejęłytakżeprowadzeniepociągówpancer-
nych(Żebrowski,1971;Lalak,2004).Odkwietnia1942rokuPierwsza
DywizjaPancernawceluintensywnegoszkoleniazostałaprzeniesiona
napołudniowenizinyszkockie(Borders).Polskiewojskabyłyobecne
takżewGalashiels,Kelso,Earlston,Lauder,GreenlawiDuns.Generał
MaczekzForfarwSzkocjipoprowadziłPolskąDywizjęPancernądo
alianckiegolądowaniawNormandiiw1944roku.Dywizjagenerała
MaczkaodegrałakluczowąrolęwbitwieoFalaise,zamykająctam
swymatakiemwroga-wedługsłówgenerałaMontgomery’ego-njak
korekbutelkę”.WyzwolenieholenderskiegomiastaBredawpaździerniku
1944rokuiniemieckiejbazymorskiejWilhelmshavenw1945byłociężko
okupionymsukcesem,zaktórydywizjazapłaciłautratąjednejtrzeciej
stanuliczebnegożołnierzy(Mieczkowski,2004).
Niestety,dzieńzwycięstwaniebyłdniempełnejradościdlaPolaków.
Traktatjałtańskiprzypieczętowałichlos,apofarsienwolnychwyborów”
nadeszłydlaPolskilatarządówkomunistycznych,PaktuWarszawskiego
inzimnejwojny”.Polacynaemigracjistalisiębezdomniiotrzymalispe-
cjalnystatuswysiedleńca(DisplacedPerson-DP).Mielidowyborutrzy
opcje:osiedleniesięwWielkiejBrytanii,emigracjędokrajówWspólnoty
Narodów(Commonwelth)lubdoinnychkrajów,albopowrótdoPolski
(Stachura,2004).Dlawiększościstałosięjasne,żedlaPolakówpowrótdo
domubędzietrudny,ponieważichojczyznaznalazłasiępodsowieckim
wpływem.DlaweteranówutworzonoPolskieKorpusyPrzysposobienia
iRozmieszczenia(PolishResetlementCorps),będąceczęściąArmiiBry-
tyjskiej,przeznaczonądlaprzysposobieniazdemobilizowanychżołnie-
rzyPolskichSiłZbrojnych(PSZ)dożyciacywilnego.Ichcelembyłotakże
rozmieszczeniebyłychżołnierzynaterytoriumWielkiejBrytaniilubpoza
jegogranicami.Stosunkitejorganizacjiznwładząludową”wPolsce
