Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.EmigracjaczasówIIwojnyświatowej
23
DużągrupęrekrutówwSzkocjistanowiliPolacyzterenówZwiązku
Radzieckiego.Pomijającskomplikowanedziejetworzeniapolskiejarmii
inegocjacjizeStalinemopisaneszczegółowowlicznychpublikacjach
wjęzykupolskimiangielskim(Czapski,1962;Rudnicki,1984;Kernberg,
1990),wartoprzypomnieć,żepierwszaewakuacjapolskiejarmiizZSRR
trwałaod25marcado5kwietnia1942rokuiobjęła43858osób,wtym
10789cywilówiokoło3100dzieci(Czapski,1962).Drugaewakuacja
byłajeszczeliczniejszaistanowiłaostatniąszansąnawydostaniesię
zZSSRidołączeniedoarmiigenerałaAndersa.Akcjatatrwałaod9
sierpniado1września1942rokuiobjęła69247ewakuowanych,wtym
43746żołnierzyi25501cywilóworaz9633dzieci(Kernberg,1990,s.101).
WedługLiebichaokoło7000osóbwysłanodoIKorpusuArmiiwSzko-
cji,aokoło1000dołączyłodopolskiejmarynarkiwojennej.Ponadto
3800osóbstanowiłoobsługępolskicheskadrR.A.FwWielkiejBrytanii
(Liebich,1947,s.64).ZnacznaczęśćPolakówwysłanychnasłużbędo
Szkocjizdecydowałasiępowojnietamosiedlić,jednakwiększośćznich
podkoniec1946roku,poprzeniesieniuIIKorpusuWojskaPolskiego
zItalii,trafiładoWielkiejBrytanii.Demobilizacjatejgrupy,przepro-
wadzonawWielkiejBrytanii,przyniosłalękprzedpowrotemdoPolski.
DoświadczenieżyciawSzkocjidlawieluokazałosięrozczarowujące.
Wpowojennejrzeczywistościpolscyżołnierze,wprzeciwieństwiedo
żołnierzyzIKorpusuobecnegotamod1940roku,niezostaliprzyjęci
życzliwie.WwiększościmigrowalipóźniejdoAngliilubinnychkrajów
CommonwelthlubzdecydowalisięnapowrótdoPolski(Kernberg,1990,
s.69-70).
OstatniągrupąprzybyłądoSzkocjibyliPolacyprzymusowowcieleni
doWehrmachtuiOrganizacjiTodta.Po1944roku,wwynikuklęsk
wojskniemieckich,wieluznich,jużjakojeńcy,zgłaszałosiędosłużby
wjednostkachaliantów.WiększośćzasiliłaIKorpusWojskaPolskiego
wSzkocji.Odczerwca1944rokudo30czerwca1945rokucałkowita
liczbapolskichdezerterówlubwięźniówosiągnęła52631osób(Liebich,
1947,s.64-70).CzęśćPolakówweszławskładsiłrezerwowych,ponieważ
przybyławszeregialiantówzbytpóźno,abyzdobyćpełneprzeszkolenie
iwyposażenieorazprzekształcićsięwjednostkibojowe.Polacyztej
grupyczęstopozostawaliwSzkocji,aichdomniemananbezczynność”
