Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ziomiepojęciowymsąnimświadomeceleiplanypodmiotu.Natomiastnapo-
ziomiesensomotorycznymsątopotrzebypodstawowe.Niemniejobarodzaje
ocen(wynikpoznawczegoprzetworzeniainformacjibodźcowej)możnapotrak-
towaćjakożnereakcjenadanytematrelacyjny,atymsamymjakomającetę
samązawartość.Rozważmytępropozycjęnaprzykładzie,którypodajeGriffiths,
tj.emocjigniewu.Przykłademniskopoziomowejocenyjestgniewspowodowa-
nyszturchnięciemkogoś,ktostoiwkolejce,przezosobęstojącązanim.Rap-
towneodwróceniesięszturchniętejosobyiprzybranieprzezniąnmarsowej”
miny,byćmożetakżezaciśnięciepięści,będąceprzygotowaniemdofizycznego
ataku,możnapotraktowaćjakowrodzoną(wspólnąnamizwierzętom)reakcję
nanaruszenieprzestrzeniosobisteji/lubewentualnągroźbęatakunawłasną
osobę.Natomiastkognitywniezłożonygniew,jakoreakcjananiepochlebnąre-
cenzjęczyjegośdziełażycia,byłbyreakcjąnazablokowanieświadomieobrane-
gocelupodmiotujegopragnieniazostaniauznanympisarzem.Obateżne
przykładygniewumożnawidziećjakowzbudzone(chociażnadrodzeinnego
mechanizmu,tzn.żnegoprocesuprzetworzeniainformacji)przezidentyfikację
odpowiadającegotejemocjitematurelacyjnegonzniewagapomniejszająca
«ja»i«moje»”
85,chociażznaczenieowejpomniejszającejpodmiotzniewagijest
bardzożneinierównewobutychprzykładach.
Teoriewielopoziomowejoceny(inneokreślenie,jakiegoGriffithsużywa
wodniesienium.in.doteoriiNussbaumiSolomona)Griffithsuważazanobiecu-
jące”.Nieprzeszkadzamutojednakkrytykowaćichzasprowadzaniewieluż-
nychrodzajówemocjidojednegotaksonomicznegosystemu.Toostatniejest
wjegoocenienieuprawnione,ponieważabstrahujesięwtensposóbodrodza-
jówpsychologicznychprocesówtworzącychteżneemocje.Tojestpowodem
określaniatychteoriijakoekologicznych,aniepsychologicznych.Utrzymując,
żenieistniejetzw.typowaemocja,aleraczejżnejejrodzajelubrodzajeemo-
cjonalnychprocesów,Griffithsuważa,żekażdyznichpowinienbyćbadany
wjegowłasnychterminachiwjegożnychmożliwychinterakcjach.Odrzuca
takżetezę,wmyślktórejemocjejakotakiesąintencjonalnieskierowanena
aspektotoczeniawtymsamymznaczeniu
86.Przedmiotembadańwinnybyćjego
85Nawiązujętudopodstawowegotematurelacyjnegoemocjigniewu,októrymwcześniej
pisałam.
86Niejestjasne,comanamyśliGriffiths,piszącontymsamymznaczeniu”intencjonal-
negoskierowaniaemocji.Możnadomniemywać,żechodzićmumożeonwyczulenie”narela-
cyjnytematdanejemocji,czyteżożnepotrzebyi/lubcele,którymikierujesiępodmiot
wswojejemocjonalnejreakcji.Iwjednym,iwdrugimprzypadkuwdosłownymsensierze-
czywiściewydajesię,żeemocjeniesąintencjonalnieskierowanenaaspektotoczeniawtym
samymznaczeniu.Próbowałampokazać,żezarównogniewzpowoduszturchnięcia,jakiten
spowodowanynegatywnąrecenzjąmożnapotraktować,jaksugerujeScherer,jakożnesposo-
33