Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
2000).WystępujetutajwyraźnenawiązaniedokoncepcjiCooleya,dlaktóregoin-
trospekcjabyławażnąmetodąbadań(Cooley1907,zob.takżePrus1996:50-51).
Cooleyuważałnempatycznąintrospekcję”zapodstawowąmetodębadań
wpsychologiispołecznej.Badaczepowinnistosowaćnastępującąproceduręba-
dawczą:nEmpatycznaintrospekcja(sympatheticintrospection),stawianiesiebie
wbezpośrednimkontakciezinnymirodzajamiosób,ipozwalanieimnaobudze-
niewsobieżyciapodobnegodoichwłasnego,którenastępniebędzieprzypo-
mnianeiopisanenajlepiejjaktojestmożliwe.Wtensposóbjesteśmywstanie
opisaćlepiejlubgorzej-zawszeprzezintrospekcję-dzieci,idiotów,kryminali-
stów,bogatychibiednych,konserwatywnychiradykalnych-każdąfazęrozwoju
ludzkiejnatury,któraniejestcałkowicieobcadojegowłasnej”(Cooley1909:7).
Należypodkreślić,żetegotypuperspektywajestperspektywąnekspresyw-
negoindywidualizmu”,charakterystycznądlaświatazachodniego.Empatiamoże
byćuważana,np.przezantropologówkultury,zaetnocentrycznąperspektywę,
aczkolwiekjejstosowalnośćwbadaniachodczućiemocjinobywateliZachodu”
mauzasadnienie,tojednakjejuniwersalnośćmetodologicznamożebudzićza-
strzeżenia(zob.Lynch1990:15-17).
2.3.ErvingGoffman
WpracachThomasaScheffamożemyzauważyćwieleinspiracjipłynących
zdziełErvingaGoffmana.Międzyinnymisątopojęciazakłopotania,zaraźliwe-
gocharakteruzakłopotania,zewnętrznegozarażeniawstydem.
ErvingGoffmanwprowadziłpojęcienzakłopotania”(embarrassment),awięc
emocji,doswejanalizypracynadtwarzą(Goffman1967:5,97).Jesttobardzo
istotnyelementrozwojuteoretycznejrefleksjinademocjamiwsocjologii.Analiza
GoffmanajestprowadzonaczęściowowduchuanalizyCooleya(prideandsha-
me)dotyczącejjaźniodzwierciedlonej(looking-glassself).JednakGoffmnannie
wprowadziłwpełnipojęciawstydujakoemocjiważnejdlaładuinterakcyjnego.
Zakłopotanie(embarassment)jestjedyniejednymzrodzajówwstydu(Scheff,
Retzinger2000).Istniejąteżinnerodzajewstyduionesąważniejszedlatworze-
niaipodtrzymywaniawięzispołecznej.
Scheff,nawiązującdoGoffmana,czerpiezjegoinspiracji,aletakżerozwijajego
teorię.Goffmanpisałtylkoointerakcjachface-to-face,inatympoziomiewswej
formalnejanaliziesiękoncentrował,aScheffuważa,żejesttojedyniedobrypunkt
startowydoanalizynienaruszonejwięzispołecznej(intactsocialbond),gdzienie-
zbędnejestspojrzenienajejzawartość,wnętrze,treść,któramożebyćdecydująca
dlajejstanu.Samaanalizaformalnasyntaksyinterakcjiniejesttutajwystarczająca.
WidzimypewnepodobieństwopomiędzyE.GoffmanemaT.Scheffem
wsposobiebudowaniapojęć,gdyżobydwajautorzypróbujązakorzeniaćswoje
pojęciawinnychpojęciachbędącychwrelacjachlogicznychzesobą,alerównież
zakorzeniaćjewprzykładachempirycznych,bystałysiębardziejnuczulające”
(ngroundingconceptsinrelevantcognatesandexamples”-Scheff2006:61).
