Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wień),natomiastniepochłaniająkrótkofalowegowidzialnegopromieniowaniasło-
necznego,copowodujeefektpodobnydowzrostutemperaturywszklarni.Zjawisko
efektucieplarnianegowystępujenawieluplanetach,anaZiemizapewniaśrednią
temperaturępowierzchniokoło15°C.
Wszystkiewymienionegazy,zwyjątkiemfreonów,występująnaturalniewatmosfe-
rze,leczproblempoleganatym,żeróżnerodzajedziałalnościczłowiekapodnosząich
stężenie.Dwutlenekwęglajestuwalnianydoatmosferyprzyspalaniupaliwkopalnych
istałychodpadów(węgiel,ropanaftowaigazziemny)orazdrewnaijegoproduktów.
Metanjestemitowanypodczasprodukcjiitransportuwęgla,gazuziemnegoiropy
naftowej,jakteżprzyhodowlizwierzątieksploatacjiskładowiskodpadów.Tlenkiazotu
isiarkisąemitowanepodczasdziałalnościrolniczejiprzemysłowej,atakżewtrakcie
spalaniapaliwkopalnychiodpadów.Każdygazcieplarnianymainnązdolnośćpochła-
nianiaciepławatmosferze,alewpraktyceczęstostężeniewszystkichtychgazów
przeliczasię–napodstawiewłaśnietegoparametru–nastężeniedwutlenkuwęglalub
węglapierwiastkowego(pierwiastkaC).
WliteraturzemożnaznaleźćwieledanychotempiewzrostustężeniaCO
2wostat-
nimstuleciu.WedługRaportu...(2004),poziomdwutlenkuwęglanapoczątkuXXIw.
było18%wyższyniżw1960r.io31%wyższyniżprzedrewolucjąprzemysłową(wg
Winkleraiin.,2007naweto35%).Liczneźródła(m.in.Afganiin.,1998)podają,że
stężeniedwutlenkuwęglawatmosferzeziemskiejwzrosłood0,028%obj.wśrednio-
wieczudo0,036–0,037%obj.wlatach1990–20003.ZbierskaiZbierska(2008)podaje,
żeobecnieobserwowanestężenieCO
2jestwyższeodnotowanychwokresieostatnich
650000lat,aprawdopodobnieod20mlnlat.
Twierdzisięteż,żezmianystężeniaCO
2watmosferzesąskorelowanezezmianą
globalnejtemperatury.WedługSathiendrakumara(2003),wXXw.średniaglobalna
temperaturapowierzchniziemiwzrosłao0,6±0,2°C,cospowodowałopodniesienie
poziomumórzo10–20cm.Naveh(2004)podaje,żewciąguostatniejdekadykatastrofy
naturalnekosztowałyświat605mlddolarów–tyle,ilewpoprzednichczterechdeka-
dachrazemwziętych.
Niemajednakjednolitegopogląducodoprzyczyniskutkówobserwowanych
zmianstężeniadwutlenkuwęglaiglobalnejtemperatury.Wpiśmiennictwienaukowym
możnawyróżnićdwaprzeciwstawnepoglądy:
.ostrzegawczy:głoszący,żekontynuowanieemisjidwutlenkuwęglawobecnymtempie
zagrażaludzkościdalszązmianąklimatuigwałtownymizmianamiekosystemu,
.negujący:wykazujący,żeantropogenicznydwutlenekwęglastanowizaledwieniewiel-
kączęśćnaturalnegoCO
2naszejplanety,aobserwowanezmianytemperaturysąwy-
wołanewielomanieantropogenicznymiczynnikami,takimijakzachmurzenie,działal-
nośćwulkaniczna,wpływsłońca,czyzmiananachyleniaziemskiejorbity.
ZwolennicypierwszegopoglądumająwsparciewoficjalnymstanowiskuMiędzy-
rządowegoZespołuds.ZmianKlimatuprzyONZ(IPCC–IntergovernmentalPanelon
ClimateChange).Twierdząoni,żeefektcieplarnianyjestpowodowanygłównieczynni-
kamiantropogenicznymi,gdyżzmianyaktywnościsłońcawostatnimstuleciusąod-
3Stężeniepodajesiętakżewczęściachmilionowych(ppm)iwtychjednostkachobecnestężenieCO
2wy-
nosi360–370ppmobj.
19