Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Enkulturacjajakofaktkulturowy
inarzędziemtęwalkęumożliwiającym.Wsensieontogenetycznykaż-
dyczłowiekodurodzeniaprzechodziprocesstawaniasięistotąludzką,
atoznaczy,żeuczonyjestpanowanianadpopędami,skłonnościami
orazcałymbiologicznymwyposażeniemorganicznymtak,abyreakcje
izachowaniazostałyzaakceptowanespołecznie.Odchwiliurodzenia
dzieckopodlegawięcwpływomspołecznym,którekierująrozwojem
jegopredyspozycjitak,że„wrastawkulturę”istajesięjejprzedsta-
wicielem.Wsumiejesttowalkaznaturąprowadzonawtakisposób,
żepopędy,skłonnościorazstanyemocjonalneulegająskanalizowaniu
społecznemu.Zpunktuwidzeniaprzebieguprocesuenkulturacjikul-
turajestprzeciwstawianiemsięnaturzewsensieontogenetycznym,po-
nieważwrastaniewkulturęjestoddziaływaniemnapredyspozycje,jest
społecznymrozwijaniemlubtłumieniemtego,cozindywidualizowane
osobniczo.
Podrugie,wrastaniewkulturęspowodowanejestnieuchronnością
asymilacji,która„przesądzaotym,jakiczłowiekbędzieiotym,kim
człowiekbędzie”(Łukaszewski1984:84),awięcdecydujeojegotożsa-
mości.Przejmowaniekulturyodinnychjestzarazemprzejmowaniem
dziedzictwa,czylitego,cozostałojużustanowioneprzezpokolenia
zstępujące.Abyprzejąćkulturęiwrosnąćwnią,dzieckoprzedewszyst-
kimuczysięjęzykawarunkującegokomunikacjęzinnymiludźmi.To
właśniejęzykpozwalaprzejmowaćdoświadczeniawcześniejszychpo-
koleńiinnychludzi,poznawaćświatpoprzezsystemyjegoklasyfikacji,
zdobywaćwiedzęirozwijaćmyślenieabstrakcyjne,atakżeposługiwać
sięsymbolami.Skutkiemtakpojmowanegowrastaniawkulturęjest
powstawanietożsamościkulturowejjednostkirozumianejjakorozwija-
nieiopanowanieprzeztęjednostkęmyśleniaabstrakcyjnego,dającego
możliwośćoperowaniasymbolamiwkontaktachzinnymiludźmi.
Potrzecie,wrastaniewkulturęjestteżprocesemuczeniasiępo-
trzebisposobówichzaspokajania.Wprocesieenkulturacjikażdyczło-
wiekuczysię„potrzebowaćprzedmiotów,stanówrzeczy,idei,którego
otaczają,wśródktórychwzrastaifunkcjonuje.Właśniefunkcjonując
wświecierzeczyiwświecieidei,doświadczaczłowiekswoistejjed-
nościmiędzytym,czegomupotrzebaitym,cotepotrzebyzaspokaja”
(Łukaszewski1984:85).Każdywięcuczysięniezbędnościrzeczyiidei,
narzędziisposobównimimanipulowaniaorazsposobówmyślenia
otym,costanowiwartośćipozwalawartościowaćwszystkoiwszystkich.
Światwartościiwartościowanieprzynależydokultury,aoperowanie
25
