Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wwątrobie.Szaleństwo,otępienie,ospałośćalbośpiączka
pojawiałysię,gdyskrzepyulokowałysięwmózgu.
Poglądodominującejroliskrzepówwpowstawaniu
objawówchorobymiałswojeźródłowobserwacjach
dokonanychpodczassekcjiofiarepidemii.Plamy,guzy
iwrzodyodnajdywanonietylkonaciałachzmarłych,lecz
takżewnarządachwewnętrznych.
Profilaktyka
Stosowniedowyobrażeńonaturzemoruiskutkach,
jakiewywołujeworganizmachchorych,staranosię
podjąćodpowiedniedziałaniaiwprowadzićśrodki
zapobiegającezachorowaniu,awraziezachorowania
–leki.Wporadnikachipracachmedycznychdotyczących
moruzazwyczajwymienianowieletegorodzajuśrodków
(wypróbowanych,jakzapewniano),októrych
skutecznościsądzonozarównonapodstawieprzesądów,
jakiobserwacjidotyczącychludzkiegozdrowia.
Szesnastowiecznilekarzeczęstoujmowalireguły
profilaktycznewformułkęokreślanąjako„pięciorakie
F”–odłacińskichnazw:
fatiga
(wysiłek),
fames
(dieta),
fructus
(owoc),
femina
(kobieta),
flatus
(wiatr)–totych
pięciu„czynników”należałounikać.
Fatiga
oznaczało,żenadmiernywysiłekwczasie
morowegopowietrzajestszkodliwyitrzebasię
gowystrzegać.Niechodziłooto,byniepodejmować
żadnychdziałań,bezczynnośćbyłarównieżniewskazana
–mnożyławcielewilgoćizgniłąmaterię,hamowała
wypróżnienia(czyszczenieżywota)iprowadziła
doosłabieniasiłżywotnych.Zalecanolekkąpracęczy
raczejruchnaświeżympowietrzuzdalaodchorych.
Doradzanoprzechadzki,przejażdżkikonne,czytanie,grę
nainstrumentachmuzycznych,gręwwarcaby,szachy,
kości,atakżeśpiewioglądanieładnychprzedmiotów.
Natomiastbieganie,skakanie,tańce,szermierkaiinne
działania,którepowodowałyprzyspieszenieoddechu,
