28
ZAPOBIEGANIEDRUGIEJFAZY
Jeślichorobazostaniewykrytawewczesnymstadium,towiększajestszansa
szybkiegojejwyleczenialubzahamowaniarozwojuorazzapobieganiapowikła-
niomlubinnymniekorzystnymnastępstwom.Wczesneleczeniechoróbzakaź-
nych(np.choróbwenerycznych)chroniprzedzachorowaniemtakżeinneosoby,
czylijestjednocześniezapobieganiempodstawowym(pierwszejfazy)wstosun-
kudotychosób,którenachorobętęjeszczeniezachorowały,alemogłybybyć
niązagrożone.
Przykładamichorób,wodniesieniudoktórychleczeniejestwyłącznieza-
pobieganiemdrugiejfazy,sąnadciśnienietętniczekrwi,cukrzyca,rakszyjki
macicyitp.Podobniejakwprofilaktycepierwotnej,realizacjazapobieganiadru-
giejfazyzależynietylkoodlekarzapraktyka,lecztakżeodinstytucjisłużby
zdrowia,którychzadaniemjestprowadzeniebadańprzeglądowych,służących
wykrywaniuchoróbmożliwiewewczesnymstadium(przedklinicznym).
ZAPOBIEGANIETRZECIEJFAZY(REHABILITACJA)
Poleganazmniejszeniuzagrożeniainwalidztwem,będącegowynikiemchoro-
by,przezodpowiedniedziałaniarehabilitacyjne.Przezrehabilitacjęrozumie-
myzespółdziałańukierunkowanychnaprzywrócenieosobieposzkodowanej
możliwiepełnejsprawności,potrzebnejdopełnieniarólosobniczych,zasobów
siłisprawnościwcelukompensacyjnegowyrównaniaewentualnychubytków
zdrowotnych.Ponieważwspółczesnerozumienierehabilitacjiobejmujeskładni-
kizarównopsychospołeczne(wtymrównieżzawodowe),jakimedyczne,wy-
magatościsłejwspółpracyzespołowejspecjalistówzróżnychdziedzin.
Wposzczególnychstadiachchorobowychmożnastosowaćróżnezabiegiza-
pobiegająceniepomyślnejewolucjiprocesuchorobowego.Wymagatojednak
dokładnejznajomościhistoriinaturalnejchoroby,zwłaszczajejwczesnychsta-
diów.Impełniejszajestnaszawiedzawtymzakresie,tymwiększesąmożliwo-
ściiszansaskutecznegooddziaływaniazapobiegawczego.