Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Współczesnedyskusjeśrodowiskowestaleredefiniująto,couzna-
jemyzanaturęjakoobiektwartnaszejochrony-wkroczyliśmywepo-
kępostnaturalizmu(zob.np.Dryzek1997;Asdal2003;Castree2014a).
Jednymzkluczowychzagadnieńdyskusjinatematantropocenustała
sięnieodwracalnautratanatury:utratarafkoralowych,bioróżnorod-
ności,stabilnościsystemuklimatycznego.Równocześniewprowadze-
niekategoriiantropocenuuwydatniłohipersprawczośćczłowieka,co
dodatkowoprzyczyniłosiędopodważeniasamejsensownościdalsze-
gostosowaniapojęciasuwerennejnaturyczyprzyrody,rozumianej
jakonieskażoneinterwencjamiludzkimitłonaszegodziałania(zob.
Proctor2013).Modyfikującwłasneotoczenie,dokonaliśmynieznanej
wcześniejdystrybucjisprawczościludzkiejnawielejegoaspektów.
Wefekcieto,corozumieliśmyiznaliśmydotychczas,przestałobyć
rozpoznawalne.
Możemyzasadnieprzyjąć,żeskorodotychczasowemyślenieprzy-
wiodłonasdoplanetarnegokryzysuepokiantropocenu7,toraczejnie
pomożenamonozniegowybrnąć.Dlategointelektualiścigorączkowo
szukająnowychformwyrazu.Jakpokazujądalszepartienarracji,kry-
zys,któryobserwujemywczasachokreślanychantropocenem,wymu-
szapoważneprzemyślenieiprawdopodobnietransformacjęwieluklu-
czowychideifilozoficznych:nietylkonaturyiczłowieka,lecztakże
czasu,historii,sprawczości,odpowiedzialności,anawetpolitykioraz
społeczeństwa.Wtrudnychwarunkachniestabilnościcharakteryzują-
cejantropocennależyteżnanowoprzemyślećpojęciewolności.
Dookreślaliśmyjedotąd,zdumąwskazującnaludzkązdolnośćprze-
ciwstawianiasięsiłomorazfatalizmowiprzyrody(Hamiltonetal.
2015b:5-8;Bonneuil,Fressoz2016:40-42).Współcześniejednak,
wepoceinżynieriiklimatu(określanejrównieżmianemgeoinży-
nierii)iśmiałychprojektówterraformowania,wolnośćhomosapiens
7
Niestetywykorzystywanetupojęciekryzysuplanetarnegomapoważnąwadę:niedo
końcaoddajeistotęproblemów,zktórymizmagasięXXIwiek.Niesieonozesobąli-
nearneskojarzenia:kryzystoprzesilenie,trudna,dramatycznasytuacja,poprzezwy-
ciężeniuktórejwszystkomożepowrócićdostanunormalności.Zuwaginazjawiska
nieodwracalnychstratiprzekraczaniakrytycznychprogówczypunktówprzełomo-
wychwantropocenieniemamynkomfortu”kryzysu.Sytuacjajestdużopoważniejsza.
16
