Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ukojenieiratunek-dwawybraneaspektydziełSzekspira...
27
wsytuacji,wjakiejznalazłsięczłowiek.Interpretatorzytacy,jakTar-
nawski,Matlakowski,Brandes,Myrny,SadoveanuiBloomodczuwają
siłęSzekspira,jakoźródłoukojeniawchwilachnieszczęścia,wjego
wspaniałymjęzykuitematach,wkoncepcieautentycznejindywidual-
ności-samotnejduszy,refleksyjnegoja,któresłucha,mówidosiebie
izdajesobiesprawęzeswoichcierpieńipragnień-orazkoncepcieżycia
wewnętrznego-nietylkojakoczegoś,coistnieje,aletakżeczegoś,co
możnazbadać,podsłuchać,cospowodujedziałanienascenie,takjak
osobistedziałaniewrzeczywistości.
Kiedyuwspółcześnienietraktujesięjakoczęśćdziedzictwakultu-
rowegodanegoczasu,miejsca,rodzajuitożsamościetnicznej,uzyskuje
onowymiarformalny.Nazwałabymjemetauwspółcześnieniem,ponie-
ważwykraczapozaosobistyodbiórczyindywidualnąinterpretacjętek-
stówSzekspira,stającsięichnieodłącznączęścią.Metauwspółcześnienie
kształtujeiwpływananasząrecepcjędziełSzekspirataksamo,jakteksty
tekształtująiwpływająnanasząinterpretacjęjegosztuk.Innymisłowy,
wymagaciągłegoartystycznegouwspółcześnieniawspółczesnościna
areniekrajowejimiędzynarodowej.Wróżnorodnychpraktykachkul-
turowychiinstytucjachautorytetSzekspiraprzystosowywanyjesttak,
abymógłsłużyćodpowiednimpotrzebomiwymaganiompolitycznym,
społecznymikulturowym.
OdkońcaXVIIIwiekukultSzekspirarozprzestrzeniłsięprawienacały
świat.Wwielukrajachbyłonpierwszymautorem-obcokrajowcem,którego
wszystkiedziełaprzetłumaczonoiwydano.Szekspirstawałsięśrodkiem,
poprzezktóryodbywałosięnarodowesamoodkrywanie,ajegosztukista-
nowiłyczęśćgeneralnejpróbyodnowieniajęzykanarodowegoinarodowej
szkołyaktorskiej.WostatnichdekadachdespotyzmunaWęgrzechidee
niepodległości,wolnościitożsamościnarodowejzachowywanowłaśnie
wdziełachSzekspira.Ideetenadaltrwałypoklęscepowstaniawęgierskiego
1848roku(Dávidházi,1998).DladziewiętnastowiecznejPolski,podzielo-
nejpomiędzytrzechzaborcówwwynikukolejnychrozbiorów,
autorHamletaiMakbetabyłnieoczekiwanymobrońcąpraw[Polaków],
ważnymuzastępcą”polskichpoetówromantycznych.Wjegodziełachwi-
dzowieodnajdowaliukryte,tylkodlanichzrozumiałe,odniesieniadotak
