Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
ciekawościnaukowej(np.Brocki2013),pozaangażowaniewproblemyba-
danych(np.Tokarska-Bakir2004).NancyScheper-Hugheszaproponowa-
ładelimitacjęmiędzyantropologiem-obserwatorem(obserwacjaodnositę
dyscyplinędotakzwanejnaukinaturalnej-episteme)aantropologiem-
-świadkiem(Scheper-Hughes1995).Wtymdrugimprzypadkuantropo-
logiawchodziwalianszfilozofiąmoralną,badaczjestwśrodkuwydarzeń,
przyjmujepostawęodpowiedzialną,refleksyjnąmoralnie,zaangażowaną,
którapotrafiosądzićistanąćpoczyjejśstronie.Oczywiścieniezawszetrze-
basięzgadzaćztym,copociągazasobąantropologicznapraktykabadania
innychświatówprzezzaangażowanykontakt(Hastrup2008:16).Kirsten
Hastrupzauważajednak,żezaangażowaniewświatwiążesięwperspek-
tywieepistemologicznejzodpowiedzialnością.nWaktualnymtrybieupra-
wianiaantropologiiprzyjmujesię,żeludzienietylkoreagująnawydarzenia
zewnętrzne,lecznanieodpowiadają.Wodróżnieniuodreakcjiodpowiedź
łączysięzuświadomieniemsobie»ja«jakozdolnegododziałania.Imwięcej
pojawiasiędoświadczeńbędącymźródłemobaw,tymbardziejzdajemyso-
biesprawę,żeludziesąwmniejszymczywiększymstopniuodpowiedzialni
zato,coimsięprzytrafia.Interakcjamiędzyludźmi,czymiędzyczłowie-
kiemaśrodowiskiem,zawszeopierasięnapewnegorodzajuwymuszeniu.
Toelementnaszegoucieleśnionegodoświadczenia”(Hastrup2008:190).To
nja”wydajesądyopartenadoświadczeniuświata.
Gdyproponujesiępraktycznewykorzystaniewiedzyantropologicznej,
możepojawićsięwątpliwośćzgłaszanazestronybadaczy-obserwatorów,
którzybędąkwestionowaćwartośćpoznawcządziałańbadaczyzaangażo-
wanych(zdaniemtychpierwszychtakiedziałaniezaprzeczawytwarzaniu
wartościowejwiedzy-episteme).Akcentujesięwówczas,żeantropolog,
któryopowiadasiępoktórejśzestron,przestajebyćwiarygodny,gdyżre-
prezentujetylkojedenpunktwidzenia(aprzecieżkolejnązasadąantropo-
logicznegodziałaniajestzasadakontrapunktu-jednoczesnegospojrzenia
jakbyzwielupunktówwidzenia).Pozatymwalkanp.znnierównością”,
nniesprawiedliwością”czynwyzyskiem”,wimięnsprawiedliwościspołecz-
nej”sugerujeistnieniejakiegośidealnegospołeczeństwa.Takiebadania
czytakiepraktykiniektórymkojarząsięzinżynieriąspołeczną.Zdrugiej
stronydyscyplina,wramachktórejteoriestanowiąwartośćsamąwsobie
teżmożebudzićwątpliwościetyczne.Oczywiściewiedzawytwarzanaprzez
antropologięjestwstaniepomócwrozwiązaniuwieluproblemówspołecz-
nych,jednakwieluantropologów,byćmożewskutektegorodzajuwątpliwo-
ści,rezygnujezwszelkiegozaangażowania,wybierającbezpiecznąpozycję
niezaangażowanego,akademickiegobadacza.
15
