Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Antropologiawizualna–wobecikonosfery
Podrugie-jesttospołeczeństwospektaklu1,należyrozumiećtenter-
minwsensieopisowym.Wskazujeonnafakt,żendzisiajwiększośćsytuacji
zbiorowych,wktórychznajdująsięludzie,jestskoordynowana,»zorkiestro-
wana«wedługjakichśscenariuszy,partyturczyrytuałówiodbywasięna
starannieprzygotowanejscenie,zgodniezzaprojektowanąscenografią.Ich
niezbędnymelementemsąaudytoria:inniludzie,którzyspektaklobserwują,
azamysłemspektaklujest[...]wywołaniejakiegośprzeżycia(estetycznego,
moralnego)lubprzekazaniejakiegośprzesłaniaczyinformacji.Bogatastro-
nawizualnaspektaklimawywieraćwiększewrażenieimocniejakcentować
zamierzoneznaczenie”(Sztompka2012:15-16).Wdawniejszychczasach
wizualnośćcharakteryzowałaprzedewszystkimzrytualizowanedziałania
zesferysacrum,atakżeceremonieniektórychinstytucji,np.władzy,wojska,
sądów.Obecnieprocestenrozprzestrzeniłsiętakżenaobszarprofanum,
wzbogacając(takżeprzywykorzystaniumediów)codziennedoświadczenia
ludzi,zwłaszczadotyczytosferykulturypopularnejirozrywki(koncerty,
publiczneeventy,zabawy,imprezysportowe,polityczneitp.).
Potrzecie-tospołeczeństwoautoprezentacji.Sztompkastwierdza,że
zistotyżyciaspołecznego,nzfaktu,żecałeżycieludzkieupływawotoczeniu
innychiwróżnychrelacjachzinnymi,anaszepotrzebysąwgłównejmie-
rzezaspokajanedziękiinnym,wynikaznaczenie,jakieludzieprzywiązują
doopiniiinnychnaswójtemat[...]naszasamoocenakształtujesięgłównie
poprzezpostrzeganietegojakwidząnasinni”(Sztompka2012:17).Erving
Gofmanwychodzącztakiegoprzekonaniarozwinąłteoriędramaturgiczną
mówiącąotym,żewgłównychdziałaniachludzkich,któreangażująinnych
(winterakcjach),zachowaniateprzyjmującechyaktorskie:ludzieodgrywają
rolespołeczne,starającsięwywrzećdobrewrażenienapartnerachinterakcji
czynapubliczności.Tedziałaniamającharakternietylkospontaniczny,ale
takżereżyserowany,kiedysądostosowywanedooczekiwań(Gofman2000;
2008).Współcześnieznaczenietakichautoprezentacjizwiększasięzpowo-
durosnącegoindywidualizmu,konkurencyjnościikomercjalizacjiwszyst-
kichdziedzinżycia,gdzieponoćwszystkojestnasprzedaż.Ludzieprzy-
wiązująogromnąwagędowygląduzewnętrznego,dowizerunku,próbując
gouatrakcyjnić(kosmetyki,medycynaplastyczna,doradcywizerunkowi,
centrafitnessitp.).Kulturakonsumpcyjnadostarczamnóstwarzeczy,które
mająbyćobecnieatrybutemstatusu.
1
Pojęcienspołeczeństwospektaklu”wprowadziłGuyDebordwznanejksiążceota-
kimtytule,poddającejtotalnejkrytycenowoczesnespołeczeństwokapitalistyczne
idemaskującejrządzącenimiluzje(Debord1998).
23
