Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁukaszTischner
Sólziemi,czylitęsknotadoeposu
Wszyscyjesteśmyżeglarzami,wszyscyjesteśmywędrowcamipo
niezmierzonymoceanieżyciaiwszyscydążymydopraojczyzny
naszej,coleżyzamorzem,zamorzem,kędymniemamyodnaleźć
gniazdoszczęścia1.
Niejesttajemnicą,iżSólziemitopróbastworzenianowożytnegoeposu.
SamautorwwywiadziedlanWiadomościLiterackich”wyjawił,żekomponuje
nwformienowoczesnejepopeiPowieśćocierpliwymżołnierzu”2.Ozwiązkach
utworuztradycjąhomerowąpisalim.in.:JerzyStempowski,LudwikFryde,
ZygmuntKubiak,ZoyaYuriel,KrystynaJakowskaiEwaWiegandt.Dwie
ostatniebadaczkiwyodrębniłyszeregcechzbliżającychdziełoWittlinado
eposu.Jakowskazwracauwagęnadygresyjność,prowadzenieakcjinadwóch
płaszczyznach–boskiejiludzkiej,oraznacharakterystycznekodywieńczące
rozdziałylubwiększecałości(uHomeranp.:nTakOdysspał,aprzynimspali
młodzi”,Odyseja,pieśńXIV;uWittlina:nTakPiotrNiewiadomskiprzysię-
gałcesarzowi”,SZ90).PonadtoKrystynaJakowskabłędnieinterpretujesłowa
Stempowskiegoidystansironicznytraktujejakowyznacznikstylustarożytnego
eposu.Sugerujewreszcie,żewpewnychfragmentachSólziemistajesięeposem
heroikomicznym3.
Wiegandtpodejmujewątekheroikomizmuikładzienacisknanowoczesną
epickośćpowieści.ZazasadniczecechyprozyWittlinauznajenrealizacjępoe-
tyckiegomodeluprozyorazstylizacjęnamit”4.Tewłaściwościprozygenerują
wedlebadaczkieposowecechy:nniepowieściową”artystycznośćstylu(odpo-
wiadającąstylowiwzniosłemu),epizodycznośćkompozycji(rozdziały–pieśni),
absolutnąepickąprzeszłość(nczaspoczątków”).NaprzekórJakowskiejWie-
1J.Wittlin,Przedmowa,[w:]Homer,Odyseja,przeł.J.Wittlin,Warszawa1982,s.18.
2Cyt.za:E.Wiegandt,Wstęp,[w:]J.Wittlin,Sólziemi,oprac.E.Wiegandt,Wrocław1991,
s.LXX.
3Zob.K.Jakowska,ZdziejówekspresjonizmuwPolsce.Wokół„Soliziemi”,Wrocław1977,
s.183–185.
4E.Wiegandt,dz.cyt.,s.LXXIV.
