Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
4.Gwoliklasyfikacjinurtówetycznychirefleksji
podjętejwtejpracy
Rozpocznijmyodtego,żerefleksjanadnormatywnymiregulacjamiludz-
kiegożycia,nadzasadamietycznymi(moralnymiiprawnymi),kryteria-
misłusznego,prawomocnego,pożytecznego,cnotliwegoitp.działania
isądzenia,nadideałami,wartościamiiinnyminormatywnymipunktami
orientacyjnymiindywidualnejizbiorowejpraktykitoczysięnatrzech
poziomach:
(1)moralności,gdzieprzedmiotempoznaniaorazporządkująco-krytycz-
negonamysłujestrzeczywistystanregulacjietycznychiprawnych
wdanejspołeczności,atakżespecyfikaipoziomkulturymoralnej
tejżespołeczności,wrazzdziałaniamiiichnastępstwami,któresta-
nowiąurzeczywistnienieobowiązkówipowinnościwrozmaitych
dziedzinachżycia;
(2)etyki,która-jakodziedzinateoretyczna-proponujecałościowesy-
stemynormatywne,wskazującdlanichokreślonąlegitymację(źród-
ło),aczęstotakżezasięgstosowania(etykapraktyczna).Refleksja
etycznamacharakternormatywny,uprawianajesttradycyjniena
grunciefilozofiiirozważazasadnośćokreślonegosystemunormze
względunatakiekryteria,jakpotrzebaikorzyśćspołeczna(utylita-
ryzm),najwyższepryncypiummoralne(deontologia),własnadosko-
nałośćresp.Udzielność”moralna(etykaaretaiczna,Nietzscheańska
koncepcjaUwolimocy”)itd.;
(3)wreszcietrzecipoziom,zwanymetaetycznym,należydorefleksji
badającejprawomocnośćsądówmoralnychodstronysemantycznej
iformalno-logicznej.Metaetyka,rezygnujączposzukiwaniaUostatecz-
nych”iuniwersalnychkryteriówsłuszności,zajęłasięlingwistyczną
analiząsądówisystemównormatywnych,badającm.in.prawidłowość
wnioskowańwobrębietychsystemów.Donowszychjejustaleńnale-
żydefinicjafaktumoralnego,tzn.stanurzeczy,postulowanegoprzez
danązasadęmoralną(dlaporównania:terminUfaktnaturalny”ozna-
czarzeczywistystanrzeczy);dopodstawowychzaś-wywiedzione
ztrzechfunkcjijęzyka(opisowej,ekpresyjnejiapelatywnej)odróżnie-
niemiędzysądamideskryptywnymi(opisowymi)apreskryptywnymi
(apelującymiopodjęciedanegodziałania).
Refleksjapodjętawtejpracybędzieoscylowaćnapograniczudwóch
dziedzin:etykiimoralności.Zuwaginagłównyprzedmiotjejuwagi-tj.
ethospublicznywustrojudemokratycznym-maonacharakterzgruntu
27
