Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problematykaksiążki
9
nego,indywidualizmu,przedsiębiorczościikonkurencji,posiadająkorzeniewprote-
stanckiejetyceiweberowskim„duchukapitalizmu”3.
Wamerykańskiejmozaicekulturowejwzajemnemudostosowaniupodlegają
wszakżenietylezbiorowości,coichczłonkowie.Wedługopiniipolskiegosocjologa:
„Wszystkiejednostkiuczestniczącewamerykańskimprocesienarodotwórczym,zjed-
nejstrony,nabywająpodstawowecechywspólnejdlawszystkichkultury(bazującejnaprze-
transformowanychelementachbazowejkulturyanglosaskiejzezmianamiwywoływanymi
wniejprzezzderzeniazinnymikulturamioraznadomieszkachinnychkultur),
azdrugiejstronyzachowująpewnewłasneodrębnościetniczne”4.
Przyjąćwszakżemożna,iżwzajemnerelacjepomiędzyróżnymizbiorowościami
etnicznymi,wiodącedowzajemnegonakładaniasięiprzenikaniaichdziedzictwakul-
turowego,prowadzącdozjawiskasymilacjistrukturalnej,kulturowejiosobowościowej
ichczłonkówzachodzą,gdy:
–istniejąrównolegleróżnekulturywmałozintegrowanymspołeczeństwie,
–zachowanajestodrębnośćetnicznawramachjednegospołeczeństwaikultury
amerykańskiej5.
Asymilacjajestzatemprocesem,wwynikuktóregodochodzidowyłanianiasię
wnowymładziespołeczno-kulturowymjednolitego,homogenicznegozbiorujedno-
stekoróżnympochodzeniuetnicznym6.
InnespojrzenienaasymilacjęprezentowałRobertPark,dlaktóregoówproces
oznaczałwzajemnełączenieiprzenikaniekulturdwulubwięcejzbiorowościetnicz-
nych7.Wwynikutegopołączenia,nałożeniasięróżnychtradycjidochodzidonaro-
dzinnowejwspólnej,postemigracyjnejprzestrzenikulturowej.To,conazwaćmożna
„nowąjakością”,stajesięwspólnedlaamerykańskiegospołeczeństwawielokulturowe-
go.Zarównoczłonkowietegospołeczeństwa,jakiposzczególnegrupyetnicznezaj-
mująmiejscewstrukturachnowejcałości,odpowiadająceichwielkościiznaczeniu
orazpozycjiisile,jakądanagrupareprezentujebądźreprezentowaładotejpory.Pró-
basiłwwynikukonfrontacjiokreślamiejscegrupyetnicznej,rasowejbądźwyznanio-
wejwstrukturachnowegoładuspołecznego.
Pamiętaćjednaknależy,iżwspółzawodnictwoirywalizacjaprowadzączęstodo
konfliktu.Sątomechanizmy,którekształtująiwyznaczająwzorywzajemnychrelacji
izajmowanychprzezjednostkipozycji;dotyczytotakżegrupjakocałości.Szczególne
nasileniewzajemnychuprzedzeńorazantagonizmówwystępujewpoczątkowejfazie
procesuasymilacji.Jużwtedydochodzidowyłanianiasięzbiorowości/jednosteksil-
niejszychisłabszych,zajmowaniaprzezniepozycjiwyższychlubniższychwspołecz-
nejhierarchii.
Modeleasymilacjiopartenarywalizacji,przemocy,podboju,przymusielubogólnie
ujmując–konflikcie,prowadządotrwałejodrębnościetnicznej,kulturowejijęzyko-
3M.Weber,Etykaprotestanckaaduchkapitalizmu,Lublin1994.
4A.Kapiszewski,Asymilacjaikonflikt.ZproblematykistosunkówetnicznychwStanachZjednoczonych
Ameryki,Warszawa–Kraków1984.
5M.Gordon,AssimilationinAmericanLife.TheRoleofRace,ReligionandNationalOrigin,NewYork
1964.
6S.P.Huntington,Zderzeniecywilizacjiinowykształtładuświatowego,Warszawa1998.
7R.E.Park,E.Burgess,IntroductiontotheScienceofSociology,Chicago1921.
