Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8|Rozdział1
grupyoraznienawiśćipogardadlaosóbspozaniej.Uważałon,żesąoneźró-
dłemtworzeniasięfilozofiispołecznejzłożonejzestosunkówmiędzygrupo-
wychitowarzyszącychimemocji.
NatympodłożuteoretycznymSumneropisałpojęcienetnocentryzm”jako
nsposóbwidzenia,patrzenianarzeczy,zgodniezktórymwłasnagrupastanowi
centrumwszystkiegoiwszystkodookołajestocenianeihierarchizowanewod-
niesieniudoniej.(...)Każdagrupakarmisięswojądumąipróżnością,wychwa-
laswojąwyższość,wywyższawłasnebóstwaipatrzyzlekceważeniemnain-
nych.(...)Etnocentryzmsprawia,żeludzieprzejaskrawiająiintensyfikująto,co
jestszczególnedlaichwłasnejgrupyicoodróżniaichodinnych.Tozkolei
wzmacniagrupę(folkways)”
4
.Takwięcludzie,ichpostawyipostępowanie,atakże
rzeczysąwartościowaneiocenianeprzezpryzmatwłasnegośrodowiska,przy
czymwystępujetuafirmacjakulturywłasnejprzyjednoczesnejdeprecjacjikul-
turyobcejgrupy
5
.
Znaczącywkładwrozwójbadańnadetnocentryzmemwniósłrównież
niemieckifilozofisocjologT.W.Adorno.WswojejsłynnejpracyTheAuthori-
tarianPersonality(1950)Adornoijegowspółpracownicyokreślalietnocen-
tryzmjakonastawienienanarodowość,więźztymielementamikultury,które
uważanesązaabsolutnienajważniejsze,oraznegatywnenastawieniewstosun-
kudowszystkiego,cojestobce
6
.Uważalioni,żetakapostawapowstajena
grunciesztywnegowychowaniaopartegonapozornymzainteresowaniujednost-
ką.Etnocentryzmbazujetunawewnętrznychprzekonaniachjednostki,która
częstozdajesobiesprawęzichbezpodstawności
7
.Docharakterystycznychcech
etnocentrycznychpostawnależą:wrogietraktowaniegrupobcych,ocenianieich
jakomoralniezagrażających,słabychimałowartościowych,identyfikacjatylko
zwłasnągrupą,aniezludzkościąjakotaką,przekonanieotym,żeludzkanatu-
rajestzła,przekonanie,żewalkaowładzęjestnieuniknionaistosunkiwgrupie
powinnybyćułożonehierarchicznie
8
.Etnocentryzmnrozpatrywanojakoskład-
nikzespołucechosobowości,któresprzyjająakceptacjipoglądówantydemokra-
tycznych,obejmującychuprzedzeniarasoweiwrogośćwobecmniejszościetnicz-
nych”
9
.A.Jasińska-Kaniapisze,żeetnocentryzmwrozumieniuAdornawspół-
występowałztakimizmiennymiosobowościowymi,jak:konwencjonalizm,
4
Ibidem.
5
M.N.Khan,S.R.Rizvi,ConsumerEthnocentrism:RelevanceandImplicationsforMar-
keters,nTheICFAIJournalofConsumerBehaviour”2008,Vol.III,No.1.
6
T.W.Adorno,E.Frenkel-Brunswik,D.J.Levinson,R.N.Sanford,TheAuthoritarianPer-
sonality,Harper&Row,NewYork1950,s.150.
7
H.Mamzer,Wielokulturowość–czywyzwoleniezwięzówetnocentryzmu?,nPrzegląd
Bydgoski”2001,nrXII,s.33-43.
8
T.W.Adorno,E.Frenkel-Brunswik,D.J.Levinson,R.N.Sanford,op.cit.,s.40.
9
Encyklopediasocjologii,OficynaNaukowa,Warszawa1998,s.195.
