Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
pracąsędziegojestswojegorodzajulogicznymabsurdem.Sędziazdefinicji
jestosobągodnązaufania,taką,którejkontrolowaćnietrzeba.Wieloinstan-
cyjnośćsądówniepodważatejtezy.Instytucjaapelacjiniewynikazfunda-
mentalnegobrakuzaufaniadosędziówwogóle,leczzfaktu,żeniemaosób
nieomylnych,żezdarzająsięjednostkinieuczciwe,atakżezuznaniapra-
wadodwuinstancyjnegopostępowania,jakienamocyKonstytucjiposiada-
jąobywatele,orazzpowodówbardziejogólnejnatury,np.rzeczywistych
trudnościwustaleniutzw.obiektywnejprawdylubinterpretacjiprzepisów.
Zmianaorzeczenialubuchyleniewyrokuprzezwyższąinstancjęzazwyczaj
niewynikaztego,żesędzianiższejinstancjiwziąłłapówkęlubdopuścił
sięzaniedbania,leczjestkonsekwencjąodmiennejinterpretacjiprzepisów
lubinnychwniosków,doktórychdoszedłsędziawyższejinstancji.Wieloin-
stancyjnośćsądówniejestwięcinstytucjąnadzorującą,powołanąwobawie
przednieuczciwościąiniesumiennościąsędziów.Istotąjejjestraczejwspo-
maganieniezwykletrudnegodziałania,jakimjestsprawiedliwewprowa-
dzanieprawawżycie.Podczasgdytrudnośćkontrolowaniapracysędziego
jestsprawądośćoczywistą,dobro,któremuzawódtensłuży,wymagagłęb-
szejanalizyinanimsięterazskupimy.Spróbujmysprecyzowaćwięc,cojest
przedmiotemprofesjonalnejdziałalnościsędziego,bliżejokreślićwartość,
którejdziałalnośćtasłuży.WUPrawieoustrojusądówpowszechnych”czy-
tamy:USędziowiewykonujązadaniazzakresuwymiarusprawiedliwości
iochronyprawnej”
3
.Sędziawprowadzawżycieprawo,sprawia,żemartwa
literaożywaikształtujerzeczywistość.Kwestia,czymjestprawo,niejedno-
krotniebyłaprzedmiotempoważnejrozprawynaukowej,niejestnaszym
celempróbazmierzeniasięzniątutaj.Pragniemyzwrócićjednakuwagęna
pewienaspektpojęciaprawa,podkreślanyprzezHarta,któryjestistotny
dlanaszychrozważań.Autorten,pomimotego,żejestzwolennikiempozy-
tywizmuprawniczego,twierdzi,żeprawozawierapodstawoweintuicjeod-
nośniedosprawiedliwości,atakżeodnośniedopewnychdóbr,bezktórych
życieszczęśliwejestniemożliwe
4
.Trudnosobiewyobrazićdemokratyczny
kraj,któregoobywateleniezgadzalibysięcodotego,żeobowiązującewich
krajuprawomusibyćwswojejtreścizgodnezmoralnymprzesłaniemza-
wartymwtakichdokumentach,jakDeklaracjaPrawCzłowiekaNarodów
ZjednoczonychlubEuropejskaKonwencjaoOchroniePrawCzłowieka
iPodstawowychWolności.Sprawiedliwemuwswejtreściprawumusitowa-
rzyszyćsprawiedliwetegoprawastosowanie.Celzawodowejdziałalności
sędziego,dobro,któremusłużyjegozawód,tosprawiedliwośćwobuwy-
3
Prawooustrojusądówpowszechnych,DziałI,rozdz.1,art.2.
4
H.L.A.Hart,Pojęcieprawa,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1998,s.274–275.
9
