Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
GrzegorzFrancuz
5.HenrykaSkolimowskiegowizjaekokosmologii
ZdaniemSkolimowskiego,procesodkrywaniasensuczłowieczeństwamusi
zostaćodniesionydosensuwszechświata27.Obrazwszechświatabowiemjest
ściślepowiązanyzobrazemczłowiekaijegożycia.Skolimowskipisze:nNasze
życietozwierciadło,wktórymodbijająsięfundamentalnecechywszechświata”28.
Zobrazuwszechświatawynikaobrazczłowiekainaodwrót.Rzeczywistość,która
przepełnionajestsensem,widzianajakozwiązekżywychbytów,stwarzaczłowie-
kowiwiększemożliwościrealizacjiniżrzeczywistośćujmowanajakozbiórrzeczy
pozbawionychgłębszychwymiarów.
KosmologiastanowifundamentemekofilozofiirozwijanejprzezSkolimow-
skiego.Jegozdaniem,kosmologiakonstytuujeumysłowośćdanejspołeczności.
Stanowisposóbodczytywaniawszechświataprzezdanąspołecznośćiorganizuje
doświadczenietejżespołeczności.Zkosmologiiwyrastasposóbdziałaniawświe-
cieorazetyka.Kosmologiajestugruntowaniemwszystkichinnychdziedzinfilo-
zofii–etyki,antropologiiiepistemologii.
Skolimowskiuważa,żewspółcześniepotrzebujemykosmologiipostscjenty-
stycznej,którabędzietakorganizowaćludzkieprzeżywanieświata,abymożliwe
sięstałoprzezwyciężeniekryzysuekologicznego.Kryzysówbowiemmaswoje
źródłaprzedewszystkimwnieodpowiednimodczytywaniunaturyiabsolutyzo-
waniuinstrumentalnegopodejściadoniej.
NależysięzgodzićzeSkolimowskim,kiedywskazuje,żekosmologiapociąga
zasobąokreślonąfilozofię,zktórejwynikasystemwartościmającybezpośredni
wpływnanaszedziałania:nSposób,wjakiinterpretujemykosmos:Czymjest?
Cozawiera?Skądsięwziął?Jakiejestjegoprzeznaczenie?Jakiejestwnimnasze
miejsce?–znajdujeswojeostateczneuzasadnieniewsensienaszychdziałań,które
sąwynikiemnaszegosposobuodczytaniawszechświata.Kosmologiajestostat-
nimogniwemtegołańcucha.Toonauzasadniawszystkieinneprzedsięwzięcia
isamaniepotrzebujejużuzasadnienia,opróczweryfikacjipoprzezskutki,jakie
wywołujewnaszymżyciu”29.Pytaniaepistemologicznesąwtórnewobecpytań
egzystencjalnych.Uprawomocnieniekosmologiinastępujepoprzezwskazanie
27Por.H.Skolimowski,Filozofiażyjąca:eko-filozofiajakodrzewożycia,tłum.A.Brzezińska,
J.Wojciechowski,Warszawa1993,s.11.
28Ibidem,s.21.
29Ibidem,s.21.
