Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Historiaterminu
17
terytorium,czypożywienie.Innemotywysąmniejczytelne.Przedmiotem
atakówbywajązwierzęta,któresąprzybyszamiistarająsiędołączyćdo
stada,atakżetakie,którewyróżniająsięspośródinnych,sądorodniejsze,
silniejszelubprzeciwnie–mniejszelubsłabsze.Lorenzmobbingiemnazwał
zaszczuwaniedużegoosobnikaprzezmniejszychczłonkówgrupy.
KolejnyetapwhistoriiterminuHmobbing”todostrzeżenieanalogii
pomiędzy,opisywanymprzezetologów,agresywnymzachowaniemsięzwie-
rzątwewnątrzgrupyaagresywnymzachowaniemsiędzieciwobecjednego
lubkilkukolegówztejsamejgrupy.Zachowanietoopisałinazwałtermi-
nemmobbingszwedzkipsychiatraHeinemann9.Badacztenużyłterminu
mobbing,abypodkreślićpowagęskutków,dojakichmożedoprowadzić
prześladowaniedzieciprzezkolegów:skrajnejrozpaczy,anawetsamobój-
stwa.ZjawiskomobbinguopisywaneprzezKonradaLorenzaiHeinemanna
macharaktergrupowy.Uobubadaczyatakującymjestgrupa,niejednostka,
cokorespondujezliteralnymznaczeniemangielskiegosłowaHmob”.
Chociażmobbingwmiejscupracyopisywanyjestgłówniejakoatak
pojedynczejosoby,rzadkokilkuosób,jegoistotąjestobecnośćpewnego
grupowegoprzyzwolenia.Atakującytłumzastępujetuniemarzeszaświad-
kówniedoli,swymmilczeniemwzmacniającaefektaktywnościagresora,
zczasemzaczynającażywićpropagowaneprzezmobberaprzekonanie,że
zofiarąHcośjestnietak”.Inną,obokgrupowej,konotacjąterminumob-
bing,odpowiadającąjegosłownikowemuznaczeniuwjęzykuangielskim,
jestpewnegorodzajubezmyślnośćsprawcy,charakteryzującasiębrakiem
racjonalnychprzyczynmogącychuzasadnićataki,iswoisteotępienieświad-
ków.Fizycznasiłarozsierdzonegotłumu,wterminiemobbing,możebyć
metaforąmocypsychologicznejmanipulacjistosowanejprzezmobbera,jak
iniszczącejpotęgibiernejpostawytzw.niezaangażowanychobserwatorów.
Przezskojarzeniezagresywnym,bezprawniedziałającymtłumem,słowo
Hmobbing”,pozwalawyrazićrównieżnieuchronnośćporażki,najakązwykle
skazanajestofiara.Bliskietakiegorozumieniaterminumobbingsąokre-
ślenia:Hnękaniewmiejscupracy”,podkreślającedługotrwałośćprocederu
iHterrorpsychiczny”,podkreślającezaangażowaniewmobbingmechani-
zmówmanipulacjipsychologicznej.
Trudnośćwustaleniuracjonalnychpowodówatakówprowadzidopytania
oobecnośćświadomejintencjiumobbera.Sąwśródbadaczytacy,którzy
twierdzą,żemobberdziałacelowo,inniodrzucajątenelementdefinicji,
opierającsięnawynikachbadańwskazującychnaobecnośćnieuświadomio-
9
P
.Heinemann,Mobbing-groupviolence,Nature&Kultur,Stocholm1972.
