Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czasowo,zaspokojoneprzezjakieśokreśloneprzeżycielub
doznanie.Preferencjeprzemyślanenatomiast,odnosząsię
dopragnieńbądźpotrzebczłowieka,wynikającychzprzemyślenia,
czysąonezgodnezprzyjmowanymprzezniegoracjonalnym
poglądemnaświat,zawierającymteorienaukowezmetafizyczną
podbudowąorazsystemracjonalniepodpartychideałów
estetycznychimoralnych.TepojęciasłużąNortonowi
dodefiniowaniasłabegoimocnegoantropocentryzmu.
Mocnyantropocentryzmprzejawiasięuludzizabieganiem
ozaspokajaniepreferencjiodczuwanych,którewyznaczająrównież
przyjmowaneprzezjednostkęwartości
124
.Jeślizatemktośmasilnie
konsumpcyjnysystemwartości,wtedyjego„interesy”wyzwalają
eksploatatorskiekorzystaniezprzyrody.Wmocnym
antropocentryzmieniewystępujesprawdzanie,ocenaodczuwanych
preferencji,stądteżtapostaćantropocentryzmuuniemożliwia
krytykowaniepostawwyzyskującychieksploatującychnaturę,
azatemmożepośredniowspieraćtrucicieliśrodowiska.Ztego
powodu,jakuważaNorton,antropocentryzmmocny,silny,
arogancki,„prostacki”jestniedozaakceptowania.Doprzyjęcia
natomiastpozostajesłabyantropocentryzm,botenzakłada,
żepreferencjeodczuwanemogąbyćracjonalnelubnie,atopozwala
nakrytykętychsystemówwartości,któreprowadządoniszczenia
przyrody
125
.Wtejwersjinaturaniemusibyćwykorzystywana
dozaspokojeniakonsumpcyjnychwartościipotrzeb,stajesięona
równieżźródłeminspiracjidotworzeniawartości
126
.
Nortonuważa,żezindywidualistycznejpodstawy(tzn.
ograniczonejdozaspokajaniaodczuwanychpreferencji
poszczególnychosób)niemożnawyprowadzićefektywnejetyki
środowiskowej
127
.Dlaczego?Boefektywnaetykaśrodowiskowa
dalekajestodzaspokajaniaindywidualnychpotrzebludziizakazuje
zachowań,któremająnegatywnywpływnażyjącychobecnieludzi
oraznatychludzi,którzybędąkiedyśmieszkaćnaZiemi.Norton
podajeprzykładskładowaniaodpadówradioaktywnychookresie
połowicznegorozpaduwynoszącymtysiącelatwpojemnikach,które
mogąuleczniszczeniuzakilkasetlatitwierdzi,żemusitobyć
zakazaneprzezodpowiedniąetykęśrodowiskową.
Zdaniemamerykańskiegofilozofaetykaśrodowiskowapowinna
uwzględniaćtroskęoochronębazyzasobówprzeznieokreślony
czas.Niewynikatozpotrzebytroskioindywidualneosoby,ale
