Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.reprodukcja,czylizdolnośćdorozmnażaniasię,polegającanaprzekazywaniu
własnychgenównastępnemupokoleniu”
13.
Jeślijakiśukładniespełniaktóregośzkryteriów,niemożebyćuznanyzażywy
organizm.Zdolnośćdosamoregulacjijestbowiemcechąniektórychukładównie-
organicznych,np.kryształów.Samfaktuznaniadanegoukładuzażywyjestjedno-
cześniewyodrębnieniemiwyróżnieniemgospośródwszystkichinnychelementów
otaczającegoświata.Wzasadziewfilozofiiniespotykasięstanowisk,któresame-
mużyciunieprzypisywałybyszczególnegoznaczenia.DobitniewyraziłtoAlbert
Schweitzer,mówiąc:„istotążyciajestżycieutrzymywać,życiusprzyjaćiżycie
wznosićnanajwyższypoziom.Złemjestniszczyćżycie,życiuszkodzićiżycieha-
mowaćwrozwoju.Otopodstawowazasadaetyki–konieczna,uniwersalna,abso-
lutna”
14.
Jednakorientacjabiofilnaniejestwłaściwatylkoczłowiekowi,gdyż„najbardziej
charakterystycznaformatejorientacjiwyrażasięwskłonnościwszystkichżywych
organizmówdożycia”.Stąd„jestwrodzonącechąwszystkichżywychistot,byżyć
iochraniaćsweistnienie(swójbyt)”
15.Frommniejesttuoryginalny,bozwróciłna
touwagęjużBenedyktSpinoza,którywswejEtycepowiada„Każdarzecztakdale-
ce,jakjestsamawsobie,dążydozachowaniaswegobytu”.Inaczejrzeczujmując,
zeswejnaturykażdarzeczdążydotrwaniawswoimwłasnymjestestwie.Fromm
komentujetonastępująco:„Dążnośćdoochronyżyciaiwalkaprzeciwśmiercisą
najbardziejelementarnymiformamiorientacjibiofilnej,wspólnejwszystkimżywym
organizmom”.Stanowitozasadniczy,aleniejedynyaspekttejorientacji.„Drugi
aspektmacharakterbardziejpozytywny:żyweistotymająskłonnośćdointegrowa-
niasię,dopojednania;dążąonedołączeniasięzinnymiprzeciwnymijednostkami,
dorozwojuwstrukturalnieuporządkowanysposób.Jednocześnieunifikacjaizinte-
growanyrozwójcharakteryzująwszelkieprocesyżyciowe:dotyczytonietylkoko-
mórek,alerównieżodczuwaniaimyślenia”
16.
1.2.Etykajakopomostpomiędzyantroposferąabiosferą
Kulturajestwytworemczłowiekaijestjednocześnietylkojegosferążyciową.
Podobniemożnapotraktowaćlegowiskoniedźwiedziaczygniazdaptasie,któresą
teżstworzonetylkodlanichsamych.Zazasadnenależywięcuznaćnazwaniekultu-
ryantroposferą
17.Kulturajestczymśodmiennymodnatury,gdyżnaturajestzasta-
na,natomiastkultura(antroposfera)jestdziełemgatunkuludzkiegoimożebyć
przezludzizmieniana.Ponadtodziękitradycji,drogąpozabiologiczną,jestona
przekazywanazpokolenianapokolenie.Mówimytutajokulturzewznaczeniunaj-
———
———
—
13Z.Piątek,Biologiawobecpłciiseksu,Wyd.OddziałuPAN,Kraków1994,s.5.
14Cyt.za:I.Lazari-Pawłowska,Schweitzer,WP,Warszawa1976,s.36-37.
15E.Fromm,Wojnawczłowieku...,s.19.
16Tamże,s.19-20.
17ToustalenieprzejmujęodZ.Piątek,któraprzyjęłatakierozumieniewswejEtyceśrodowisko-
wej,Wyd.IFUJ,Kraków1998,s.10.Równieżodtejautorkiprzejmujęzamiennośćstosowania
irównoważnośćznaczeniaterminówbiosfera,naturaiprzyroda.
23
