Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1:Rzymibarbarzyńcy
.................................................................
11
wojna,wojnaendemiczna.Nomadówzmuszaładoopuszczaniaterenówło-
wieckich.Ludyosiadłewypędzałazsiedzibprzodkówizmieniaławbandy
błądzącewposzukiwaniunowegomiejscapobytu.Iktóretymczasem
mogłyżyćtylkozwojny.
Światembarbarzyńskim–napółnocysięgającymażoceanu,anawschodzie
Chin,którychgranica,WielkiMur,powodowałapodobneskutkicolimes–
wstrząsałyokresowofalewywoływanelokalnymizaburzeniamirównowagi
demograficznej,wojnamiigłodemoraznadziejąrzekomołatwegołupu
wkrajachcywilizowanych.Takiefale,którewprawiaływruchspokojne
dotądludy,niebyłysameprzezsięniczymnowym.Jednakpoddestabili-
zującym–taknawschodzie,jaknazachodzie–wpływemkontaktówzcy-
wilizacjązaczęłystopniowoprzybieraćnasile.WIIIwiekuzachodnia
częśćCesarstwaRzymskiegoprzeżyłapierwszypoważnyalarm.Władza
centralnazdołaławówczasprzywrócićpokójiprzezjakiśczassprawawy-
dawałasięzałatwiona.Ciąglejednak–dotyczytozwłaszczatejczęści
limes,któraciągnęłasięwzdłużDunaju–ludybarbarzyńskiepodnaporem
innychbarbarzyńcówuciekałysiępodopiekęRzymu,byuniknąćniewol-
nictwa,iżądałyprawaosiedlaniasięwCesarstwie,uprawianiajegoziem
iwalkiwjegoobronie.Takieżądaniabyłyzarazemofertąigroźbą.Można
jebyłospełniaćiczekać,byromanizacjadokonałaswegodzieła,póki
władzabyłasilna,alegionypotężne.Alewobecsłabnięciainstytucjipaństwo-
wychzgodanaosiedlaniesiębarbarzyńcówwystawiałanaryzykograbieży
wnętrzeCesarstwa,które,nawetgdywszystkoszłodobrze,itakbarbaryzo-
wałosięcorazbardziej.Otóżwmiarępotęgowaniasięwaśniwewnętrznych
machinapaństwowarozpadałasięimalałazdolnośćCesarstwadosamo-
obrony.Równocześniewzrastałnapórzzewnątrz.
