Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2:Pogaństwo,chrześcijaństwo,Imperium
.................................................................
14
skiejdzielibiskupów,niezawszezresztąjednomyślnych,odpustelników,
awprzekładzienaprozęcodziennościdzieliteżwiernych.Wrzeczywisto-
ścibowiemwybórtenwywierawpływnaświętaidzieńpowszedni,nawyg-
lądzewnętrznyinazakazyżywnościowe,natraktowaniewłasnegociała
inastosunkimiędzyosobamiróżnejpłci,napostępowanieznoworodkami
inarozrywkidorosłych.Wybórtenmaniekiedywymiarspołeczny,gdy
łączysięzuznaniemkulturyelit,ichbogactwaizwiązanegoznimstylu
życiazasprzecznezpogardądladóbrdoczesnych,jakawinnacechować
chrześcijanina,izprostotąludu.Zyskujerównieżwymiarduchowyiegzy-
stencjalny,gdyjednostkiprzeżywajągojakopokusę,dylemat,rozdarcie.
WIVwiekuchrześcijaństwooddawnajużukonstytuowanejestwKościół
podzielonynawspólnotylokalnepodwładząbiskupów,którzyrządządu-
chowieństwemwyodrębnionymzmasywiernychihierarchiczniezorgani-
zowanym.Niektórymbiskupomprzypadarolawyróżniona:nazachodzie
biskupowiRzymu,nawschodziebiskupowiAleksandrii,wAfrycebisku-
powiKartaginy,aczkolwiekniemożnajeszczemówićożadnymośrodku
władzy,którybybyłuznawanyprzezwszystkich.Kwestiastanowiskawo-
beckulturypogańskiejzjednejstrony,azdrugiej,choćwznaczniemniej-
szymstopniu,tradycjiżydowskiejniepozostajebezwpływunapojawienie
sięwewnątrzKościołasporówdotyczącychzarównosprawdyscyplinyior-
ganizacji,jakposzczególnychpunktówdoktryny:stosunkówmiędzyoso-
bamiTrójcy,związkumiędzyboskąaludzkąnaturąChrystusa,wolności
człowieka,grzechupierworodnegoczyłaski.Sporyte,wktórychrozbież-
nościswoiścieteologicznestanowiązarazemujściedlakonfliktówmiędzy
instancjamikościelnymiidlaniechęciosobistych,kulminująwwybu-
chachgwałtownościsłownej,anawetprzemocyfizycznej,iniekiedyroz-
dzierająjednośćsamegoKościoła.Takwłaśniestałosięzherezjąariańską
–negacjąwspółsubstancjalnościSynazOjcem–która,chociażpotępiona
iprzezwyciężona,zdołałarozprzestrzenićsięizakorzenićnadługo.
NawrócenieKonstantynaiuczynienieprzetochrześcijańskąsamejwładzy
cesarskiejzmieniacharakterpodwójnegokonfliktumiędzychrześcijań-
stwemapogaństwemzjednejstronyiKościołemaherezjamizdrugiej.
Kościółosiągastatusuprzywilejowany,który,wyjąwszykrótkieinterme-
dia,będziemuodtądprzysługiwałjużnastałe.Doniedawnaprześladowa-
ne,chrześcijaństwowciągukilkudziesięcioleciprzejmujefaktycznierolę
dawnegokultuimperialnegoistajesięreligiąpaństwową.KoniecIVwie-
