Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europawporządkumiędzynarodowym
sięwalki,konsekwencjiiwniosków,którezniejpłynęły,dwadzieściakilka
wiekówpóźniejlegnąupodstawrealistycznejszkołymyśleniawstosunkach
międzynarodowych.
TukidydeskładzienacisknaBnaturęludzką”,którabierzegóręnad
prawamiisprawiedliwościąipopychaludzidozłego.Chodziprzedewszyst-
kimointeresikorzyśćwłasną,strachprzedprzeciwnikiemorazambicje8.
Prymatsiłyprzedprawem-kamieńwęgielnyszkołyrealistycznej-został
szczerzewyłożonyprzezposelstwoateńskieuzaraniawojnypeloponeskiej.
BNiemypierwsiwprowadziliśmyzasadęsiły:zawszeistniałazasada,że
słabszyulegamocniejszemu.Sądziliśmy,żejesteśmywprawienadaltak
postępować,iwamtakżesiętakwydawało;terazdopiero,kierującsięswo-
jąkorzyścią,zaczynacieposługiwaćsięargumentemprawaisprawiedliwo-
ści,któregoniktjeszczenigdyniepostawiłprzedargumentemsiłyiktóry
jeszczenigdynikogoniepohamowałwpędziezdobywczym”.Idalej:BKto
możesiłąprzeprowadzićswąwolę,niepotrzebujesięwogóleprocesować”9.
Ateńczycyniebylijedynymi,którzypraktykowaliiwykładalitwarderegu-
łyrealizmutamtegoczasu(jakdobrzewiemy,obecnerównieżwmyśleniu
mocarstwnapoczątkuXXIwiekunaszejery).Koryntyjczycy,zachęcając
swoichpeloponeskichsprzymierzeńcówdokonfrontacjizAtenami,mó-
wili:BPokójbowiemraczejutrwalasięprzezwojnę,acofaćsięprzednią,
żebymiećspokój,niejestrówniebezpieczne”10.Ateńczycyzasłynęlizsu-
rowegokaraniasprzymierzeńców,którzyniechcielidłużejznosićciężarów
opieki(czylidaninyściąganejbezwzględnieprzezAteny),aczynilitakpo
to,abysurowośćkaryzniechęcałainnychdobuntuprzeciwkohegemonii
metropoliipodAkropolem.NiedościgłąklasykąsurowegorealizmuAten
jestrozumowanie,którymuzasadnialikoniecznośćpoddaniasięichwładzy
przezspokojnychmieszkańcówwyspyMelos.Posłowieateńscywyjaśnia-
li,żeBwystępujątuwinteresieichpanowania”,leczchcązarazemocalić
Melos,Bbowiempragnąbezwysiłkuobjąćnadwamipanowanie”.Żądanie
8
Tukidydes,op.cit.,s.198,orazK.KumanieckiwPrzedmowie,s.X.
9
10
Ibidem,s.46-47.
Ibidem,s.70.
19
