Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europawporządkumiędzynarodowym
zbiorowejobrony,sojuszyzaczepnychidoraźnychbyłowhistoriiHellady
wiele.Niektóreznich,zwłaszczatezawieraneprzezAteny,umożliwiały
wpływnasytuacjęwewnętrznąwsprzymierzonychpoleis,aprzytymstano-
wiłysposóbnaściąganieharaczuorazumacnianiewłasnejroliprzywódczej.
NietylkowramachopozycjiAteny-Sparta,aleteżwróżnychinnychkon-
stelacjachstałymproblememstosunkówpomiędzymiastami-państwami
byłaichautonomia,utrzymywaniemiędzynimirównowagi,zabiegioprzy-
wództwolubhegemonię13.SamiAteńczycynazywalijąnierzadkoimperium,
Bktóreimsięsłusznienależy”.
Żywiołemtychstosunków,powtórzmytorazjeszcze,byławojna.
OnaturzewojentoczonychprzezGrekówTukidydespiszewtakisamspo-
sób,jakdwadzieściadwastuleciapóźniejjejnajwiększyteoretykCarlvon
Clausewitz.BWojnabowiem,piszenajwiększygreckihistoryk,nietoczysię
wedługzgóryprzyjętychreguł,leczsamazsiebie,zależnieodokoliczno-
ści,wyłanianowemetodywalki”14.Grecystanąsięmistrzamiwojenbez-
sensownych,wyniszczającychichsamych.Jużwczasiewojnypeloponeskiej
Ateńczycy,chcącsobiepowetowaćbraksukcesuwkonfrontacjizHellenami
zpółwyspu,postanawiająruszyćprzeciwkoSycylii.Opodjęciutejwypra-
wyzdecydujądemokratycznie,łatwoprzekonaniprzeztych,którzyobieca-
jąłatwyłup,jakisięprzecieżimperiumBnależy”,aprzytymdziękiwojnie
Atenywzmocniąwłasnebezpieczeństwo.Jakżeeuropejskieargumentyna
rzeczwojnywyłożyłAteńczykomAlkibiades,arystokrataidemagog:BNie
możemyteżograniczyćdowolnierozrostunaszegoimperium,leczskorojuż
zaszliśmytakdaleko,musimyjednymzagrażać,adrugichniewypuszczać
zrąk,zachodzibowiemniebezpieczeństwo,żesamidostaniemysiępodobce
panowanie,jeślinieutrzymamypanowanianadinnymi”15.Grecjawydała
bowiemnietylkostrategów(wwąskimrozumieniutegosłowa),aleprzede
13
M.A.Cichocki,ProblempolitycznejjednościwEuropie,PISM,Warszawa2012,s.30-35.
14
Tukidydes,op.cit.,s.69.VonClausewitzpisze,żeBWojnajestistnymkameleonem,któryzmienia
swąpostaćwkażdymposzczególnymprzypadku”.
15
Ibidem,s.356.RozumowanieAlkibiadesaprzypominatakżezachowanieprezydentaRosji
WładimiraPutina.
21
