Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RomanKuźniar
najegoobszarzerozwinęłosięchrześcijaństwo-najpierwbezwzględnie
zwalczane,potemdopuszczonedolegalnegoistnienia,ażwreszcieuczynio-
nereligiąoficjalną.ProcesprzeradzaniasięRzymuwimperiumtrwałdłu-
go-choćbyzewzględówtechnicznychniemogłosiętodziaćszybciej.Nie
zainspirowałgoteżżadenimperialnyzamysłczyideologia,choćinstynkty
imperialne(chęćpodbojunowychludówiobszarów)wykazywaliniektórzy
rzymscycesarze,wcześniejkonsulowie.AjednakRzymbyłimperiumwczy-
stejpostaciipróbowanojeodtworzyćwEuropie,kiedyjużonasama,także
dziękiRzymowi,stałasiębytempolityczno-terytorialnymświadomymswej
tożsamości.
Przezkilkapierwszychwiekówswegoistnienia(niezależnieodtego,
jakądatęijakąlegendęprzyjmiemyzapoczątek)Rzymbudowałswójpry-
matwItalii,czylinawłasnympodwórku,wV-IIIwiekup.n.e.Następnie
jegoekspansjęprowokowałosąsiedztwo-greckiekolonienapółwyspie
orazwołanieoprotekcjęzsamejHellady.Podobnymwyzwaniembyłspór
zKartaginąogrecko-italskąSycylię,któryzapoczątkowałkolejnewojnypu-
nickie(razemtrzy).ZpółnocnejAfrykiprzezHiszpanięiAlpyprzybyłwsą-
siedztwoRzymusamHannibal,abypowstrzymaćwzrostrywaladodomi-
nacjiwzachodniejczęściMorzaŚródziemnego.Zwycięstwonadzaczepną
KartaginąwIIIwiekup.n.e.oddałoRzymowipanowanienadtymregio-
nem.PrzejęcieBmasyspadkowej”poGrecji,ażpoAzjęMniejszą,orazAfryki
PółnocnejipółnocnegowybrzeżaMorzaŚródziemnegoniespodziewanie
uczyniłoRzympanemtegorozległegoakwenuiwIIwiekup.n.e.zbudziło
apetytnawięcej.Awszystkotodziałosięjeszczewczasachrepubliki,kiedy
konsulowiebylipodkontroląsenatu.Pomimowojendomowychpomiędzy
ambitnymizarządcamiposzczególnychprowincjiidowódcamilegionów,
atakżepowstańniewolników(Spartakusa),RzymIwiekuprzednasząerą
nietracizdobywczegoimpetu.
DlaprzyszłejEuropynajwiększeznaczeniemiałpodbójGalii,któ-
regodokonałrzymskiAleksanderWielki,czyliJuliuszCezar,wpołowie
Iwiekup.n.e.JegopodbojeróżniłysięodwyprawyMacedończykatym,że
przyłączałonpodbiteludyiobszarydometropolii,stawałysięonezatem
24
