Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartościkulturyeuropejskiej
35
rozwiązań,związanychzróżnorodnymiaspektamicodzienności,zdrugiejzaś
stronyprzejawiałosiępodpostaciąrefleksjiintelektualnejnadformamiżycia
zbiorowego.Możnatuwskazaćprzykładyzwiązanezkulturąmaterialną,wa-
runkamiżycia,organizacjąformwspólnotowych.Odnosisiętodoswoistej
formyorganizacjiprzestrzeni.Miastagreckieiichformaorganizacyjnastały
sięwzorcempowielanymwinnychczęściachświata.Słynnaagora(αγορα)
grecka,awięcmiejscepubliczne,położonenajczęściejwcentrummiasta,
pełniławażnefunkcje,nietylkohandlowe,lecztakżespołeczne.Przybraku
środkówmasowejkomunikacjiwnaszymrozumieniu,agoraodgrywałaistot-
nąrolęmediumwkomunikacjimiędzyludzkiej.Podobnierzymskieforum
niemiałojedyniehandlowegoznaczenia.Byłonietylkozewnętrznąformą
organizacjiprzestrzennejmiasta,lecztakżemiejscemmającymszczególne
znaczeniezpunktuwidzeniażyciazbiorowego.Toobszar,wktórymreali-
zowałosiężyciepubliczne.Tegotypuprzykładymożnabymnożyć.Warto
jeszczewskazaćnastosowanieurządzeńhigienicznychwżyciucodziennym,
którewokresiegrecko-rzymskimzyskałyjakżeistotneznaczenie.Słynne
łaźnierzymskiestałysiętakżesymbolemkulturyantycznej.Troskaociało,
outrzymanietężyznyfizycznejbyłacharakterystycznadlacałegoantykugrec-
ko-rzymskiego.Olimpiadybyłytakże„wynalazkiem”greckim.Należyjednak
pamiętać,żewkulturzeantycznejzawodomolimpijskim,związanymztęży-
znąciała,towarzyszyłyzawodyłączącesięzrozwojemduchowymczłowieka.
DlaGrekówtężyznafizycznabyłazwiązanazrozwojemduchowym.Istniała
wyraźnaharmoniamiędzysprawnościąfizycznąasprawnościąintelektualną.
Tecywilizacyjneosiągnięciakulturyantycznejwjednoznacznysposóbwska-
zująnajejznaczeniedladalszegorozwojukulturyeuropejskiej.
Kolejnymczynnikiem,będącymprzejawemdziedzictwakulturyantycz-
nej,jestsferawartościspołecznych.TowłaśniewantycznejGrecjipowstała
pierwszarefleksja,rozwiniętanagrunciefilozoficznym,dotyczącastosun-
kówspołecznych.Utopiaplatońskajestprzykłademintelektualnegoprojek-
tu,powstałegowceluwypracowaniawzorcaidealnegoładuspołecznego.
Istotąmodeluplatońskiegojestjegospójność,wynikającazprzyjęciazapod-
stawęjegobudowyogólnychzałożeńfilozoficznych,występującychwsys-
temieplatońskim30.Podejściearystotelesowskiezkoleizostałoopartena
szczegółowejprezentacjiorazanalizieporównawczejwystępującychwjego
30WzorzecidealnegoładuspołecznegostworzonyprzezPlatonawywoływałlicznedys-
kusjeikontrowersjezarównowprzeszłości,jakiwspółcześnie.Dwudziestowiecznyeuropej-
skifilozofKarlPopperpoddałmodelplatońskisurowejkrytyce,zarzucającmuautorytarny
charakter.Tymsamymmodelplatońskibyłwzorcemdlaupowszechnianiaideiautorytarnych
