Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wartościkulturyeuropejskiej
39
dniowiecznaumożliwiłazachowaniepodstawowychwartości–chociaż
wformieprzetworzonej–wywodzącychsięztradycjiantycznej.Wartości,
którestałysięudziałemkulturyśredniowiecznej,natrwałewpisałysię
wtradycjęeuropejską.
Chrześcijaństwoniemożebyćujmowanejedyniezpunktuwidzenia
eklezjalnego(względniekonfesyjnego).Jakkażdareligiapowszechna,sta-
łosięonodepozytariuszemwartościogólnokulturowych.Dotyczytoza-
równowartości,którebyłyzwiązaneztradycjąintelektualną,wzbogaconą
irozwiniętądziękichrześcijaństwu,jakiwartości,którewznaczącysposób
przetworzoneizachowane,stałysięniezbędnymwarunkiemdopowsta-
nianowycheuropejskichprądówintelektualnych,charakterystycznychdla
wiekówpóźniejszych.Towłaśniedziękitradycjischolastycznejmożliwybył
dalszyrozwójkulturyintelektualnejiprzejściedonowegoetapuwrozwoju
myślieuropejskiej.Tosamomożnaodnieśćdoinnychdziedzinkulturyeu-
ropejskiej,którewkraczającwokresnowożytny,miałyzasobądoświadcze-
nianabytewodchodzącejwprzeszłośćkulturze.
Okresnowożytnynieoznaczałnegacjiwartościchrześcijańskich,ale
umożliwiałichnoweujmowanie,stądteżstałysięonetrwałymelemen-
temwkulturzeeuropejskiej.Bezichuwzględnieniazrozumienietejkultury
niewydajesięmożliwe.Obokrozwijającejsiękulturyeuropejskiej,opartej
nawartościachsekularnych,nadalrozwijałysięnurtyinspirowanetradycją
chrześcijańską.Sekularyzmniemógłbysiępojawić,gdybyuprzednionie
powstałakulturachrześcijańska–wtymteżujęciujestjejnaturalnympro-
duktem.NaznaczeniekulturychrześcijańskiejdlarozwojuEuropyzwraca-
nouwagęwielokrotnie.Współcześnieznalazłotowyrazwpoglądachgło-
szonychprzezKarolaWojtyłę,późniejszegopapieżaJanaPawłaII,którynie
tylkowswymnauczaniuocharakterzeeklezjalnym,lecztakżewpoglądach
filozoficznychzdecydowanieakcentowałznaczeniepierwiastkachrześcijań-
skiegowkulturzeeuropejskiej39.Wpodobnysposóbznaczeniechrześcijań-
stwadlarozwojuEuropyinterpretujeobecnypapieżBenedyktXVI.Wjego
opiniiEuropawyrastaniezaprzeczalniezpniachrześcijańskiego,comazna-
czeniedlajejprzyszłegorozwoju40.Stanowiskochrześcijańskiezaowoco-
wałotakżekrytykąwspółczesnegostanukulturyeuropejskiej,szczególnie
39PrzykłademmożebyćpublikacjaPamięćitożsamość,wktórejJanPawełIIprzepro-
wadziłanalizęrozwojukulturyeuropejskiejzpunktuwidzeniaznaczeniaimpulsuchrześci-
jańskiego.Autorpróbujetakżewtejżepublikacjiwyjaśnić,czym–wjegorozumienia–jest
współczesnaEuropaijakajestjejdalszaperspektywarozwoju.
40J.Ratzinger,Europa.Jejpodwalinydzisiajijutro,tłum.S.Czerwik,Jedność,Kielce2005.
