Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆPIERWSZA:POCHODZENIEWIERSZALITANIJNEGO
29
wieku,przeniósłsiędoRzymu,skąd,mając70lat,zostałpowołanynastolicę
biskupiąwCanterbury.Szczegółowydowód,żetowłaśnieonrozpowszech-
niłwtejdiecezjiLitaniędoWszystkichŚwiętych,przedstawiawswojejpracy
MichaelLapidge7.ZasługąTeodorabyłteżistotnywkładwbardzowczesne
wtajemniczenierodowitychmieszkańcówWyspBrytyjskichwzaawansowa-
nąwiedzęnaukową,będącąspuściznąantykuśródziemnomorskiego.Według
świadectwaśw.Bedy,wtakzwanejSzkoleTeodoraiHadrianawCanterbury
wykładanoarytmetykę,astronomięimetrykę8.Przeprowadzanatamreforma
wersyfikacyjnadotyczyłałacińskiego8-zgłoskowca9,azasięgoddziaływania
szkołyrozciągałsięnaIrlandię10.Wdziedziniepoezjiautorzybrytyjscymieli
ambicjęodgrywaćrolęmistrzówiprawodawców.JakstwierdzaWilliamBeare:
nAldhelm,urodzonyokołoroku650iwyświęconynabiskupaSherbornew715,
orazBeda,urodzonywroku673,nietylkotworzylipołaciniewierszemetrycz-
ne(jakrównieżwierszerytmiczne,którezaginęły),leczpisalitakżetraktatyna
tematmetryki”11.
Możnawięcpowiedzieć,żeoweczterywielkiereformywersyfikacyjnedo-
konałysięwśrodowiskuwielojęzycznym,awzajemneprzenikaniesiękultur
niemogłopozostaćbezwpływunaichprzebieg.Św.TeodorzTarsujestprzy-
kłademczłowieka,którymiałokazjęzapoznaćsięztymiwszystkimijęzykami,
oilewnichniemówić.Badaczewierszaodponadstulatwysuwająrozmaite
hipotezynatematwzajemnejzależnościmiędzywersyfikacjamiczterechwy-
mienionychnarodów.Niełatwogłosićwtejmateriikategoryczneopinie.Poza
łacinąigreką,którejużwcześniejzbudowałysiećgłębokichpowiązań,kore-
spondowałytuzesobąjęzykidiametralnieróżne:zjednejstrony,semickidia-
lektzSyrii;zdrugiejzaś,systemyjęzykowereprezentującetrzyodrębnegałęzie
wspólnotyindoeuropejskiej.Wtychuwarunkowaniachprzekazsubtelnychza-
wiłościteologicznych,gdzieczasempojedynczywyrazpotrafiłwywołaćspór
doktrynalny,wymagałdalecezaawansowanejiusystematyzowanejwiedzygra-
matycznej,awszczególności-translatologicznej.Tazaśniemogłapozostaćbez
wpływunaprocestłumaczenianietylkotekstukonkretnychpieśnireligijnych,
lecztakżeprzekładuichwarstwywersyfikacyjnej.
7
Por.ASLS20-21.
8
Por.WilliamBeare,LatinVerseandEuropeanSong:AStudyinAccentandRhythm,
Methuen,London1957,s.265.
9
Por.MichaelLapidge,ThSchoolofThodoreandHadrian,nAnglo-SaxonEngland”15
(1986),s.45-47;Idem,TeodoreandAnglo-LatinOctosyllabicVerse,w:ArchbishopTeodore:
CommemorativeStudiesonhisLifeandInfuence,red.Idem,CambridgeUniversityPress,Cam-
bridge2006.
10Por.JaneStevenson,AltusProsator,nCeltica”23(1999),s.361,366.
11
Beare,LatinVerseł,op.cit.,s.265.
