Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆPIERWSZA:POCHODZENIEWIERSZALITANIJNEGO
31
Litaniazostałajęzykomromańskimwpewiensposóbnarzucona,leczco
ciekawe,zjawiskiemosobnymstałasiętakżewjęzykachgermańskichczysło-
wiańskich,mającychmocniejwyeksponowanyakcent,któremimotych(zdawać
bysięmogło)sprzyjającychwarunków,niedopuściłydojejpełnejasymilacji
wramachkształtującychsięsystemówwersyfikacyjnych.Wrezultacienigdzie
wEuropieniepasujeonadożadnychznanychkategoriiwiersza-anistarożyt-
nych,aninowożytnych.Ztegoteżpowodubadanianadtąformąpojawiająsię
wnauceztakimopóźnieniem.Pomimobrzmieniowejwyrazistościiwynika-
jącejstądrozpoznawalności,zteoretycznegopunktuwidzeniawydajesięona
zjawiskiemowyjątkowonieczytelnychkonturach.Niestałasięjednymzpod-
stawowycheuropejskichsystemówwiersza,azarazemniemożnajejteżuznać
zawariantrytmicznejprozy,nawetskrajny,gdyżzasadaprozyjakomowynie-
wiązanejzostajewlitaniidemonstracyjnieuchylona.Litanijnycharakterroz-
poznawanyjestzarównowtekstachzaliczanychdowierszy,jakiwutworach
branychzaprozatorskie-wdwóchgałęziachliteratury,uważanychzaodrębne
iprzeciwstawne,mimożeprzecieżwobuwypadkachmamypoczucieobco-
waniazjednorodnymzjawiskiem.Wistociewżadnymztychmiejsclitania
niejestnaswoimmiejscu,dlategojejzwiązekzprozączywierszemwydajesię
zawszetymczasowyiprowizoryczny.Świadcząotymnajlepiejwielowiekowe
próbyprzymierzaniajejdoistotnychwdanymmomenciehistorycznymsyste-
mówwersyfikacyjnych-odmetrykiantycznej,przeznowożytnywierszregu-
larny,ażpoformytypowedlaczasównajnowszych,zdominowanychprzeztak
zwanywierszwolny.Jakpokażąkolejnerozdziały,wżadnymztychwypadków
konwencjalitanijnaniebyłanigdywpełnizintegrowanazpodziałemnawersy,
leczstanowiładopewnegostopniaciałoobce,niedającesięcałkowiciepogodzić
zeuropejskimpojęciemrytmupoetyckiego.
