Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
CZĘŚĆPIERWSZA:POCHODZENIEWIERSZALITANIJNEGO
powtarzaniutegosamegowyrazunświęty”.Aklamacja,nawiązującadośpiewu
aniołówprzedstawionegoprzezIzajasza(Iz6,3),miałazastosowaniezarówno
wżydowskiejmodlitwieKedusza47,jakiwmodlitwachsektyodwołującejsię
domituMelchizedeka48.Odsamegopoczątkuweszłateżdomodlitwychrze-
ścijańskiej,oczymświadcząKonstytucjeapostolskie7,3549iczegoechemjest
śpiewSanctuswLiturgiieucharystycznej50.ZkoleiprzezwyznawcówHermesa
poTrzykroćWielkiego,nacowskazujehymnPoimandres,atakżeprzezmani-
chejczyków51wyraznświęty”powtarzanybyłznaczniewięcejniżtylkotrzyrazy,
przekształcającsięwanaforęwyliczanychseriamizawołańmodlitewnych.Jak
sięwydaje,ztegomiędzyinnymiźródłamożepochodzićanaforasantuswLi-
taniidoWszystkichŚwiętych.Najbardziejwidowiskowąrealizacjęaklamacjata
uzyskałajednakwpoetyckiejhomiliizVwiekuskomponowanejprzezIzaaka
zAntiochii52.Jakczytamywtymdziele,autorudawszysiępewnegodniado
świątyni,zastałtamzgromadzeniegapiów.Zaciekawionywidokiem,wmieszał
sięwtłumiwówczasusłyszałpapugęśpiewającątryzagion.Zachwycony,po-
stanowiłutrwalićtoprzeżyciewpoemacie,wktórymptakkilkadziesiątrazy
powtarzasłowanŚwięty,świętyBóg”,dodającdonichzakażdymrazemkrótkie
zdanieodnoszącesiędoMękiPańskiej.
47
Por.WoutJacquesvanBekkum,Anti-ChristianPolemicsinHebrewLiturgicalPoetry
(Piyyut)oftheSixthandSeventhCenturies,w:EarlyChristianPoetry.ACollectionofEssays,red.
JandenBoeft,ntonHilhorst,Brill,Leiden1993,s.299.
48BirgerA.Pearson,IntroductiontoIX,I:Melchizedek,w:TeCopticGnosticLibrary:
ACompleteEditionoftheNagHammadiCodices,Brill,Leiden2000,tom5,s.26;Idem,Baptism
inMelchizedek,w:Ablution,Initiation,andBaptism:LateAntiquity,EarlyJudaism,andEarly
Christianity,red.DavidHellholm,TorVegge,ØyvindNorderval,ChristerHellholm,DeGruyter,
Berlin2011,s.135-137.
49
Por.BirgerAPearson,JewishElementsinCorpusHermeticumI(Poimandres),w:Studies
inGnosticismandHellenisticReligions:PresentedtoGillesQuispelontheOccasionofHis65th
Birthday,red.RaymondvandenBroeck,MaartenJ.Vermaseren,Brill,Leiden1981,s.26.
50
Por.Pierre-MarieGy,LeSanctusromainetlesanaphoresorientales,w:Mélangeslitur-
giquesofertsauR.PdomBernardBotte,AbbayeduMontCésar,Louvain1972,s.167-174;
BryanD.Spinks,TeSanctusintheEucharisticPrayer,CambridgeUniversityPress,Cambridge
1991,s.5-7.
51Przykłademmodlitwapochwalna,którazachowałasięwjęzykupartyjskim.Por.Hans-
-JoachimKlimkeit,TeFairForm,theHideousFormandtheTransformedForm:OntheForm
PrincipleinManichaeism,w:StudiesinManichaeanLiteratureandArt,red.ManfredHeuser,
Idem,Brill,Leiden1998,s.152.
52
Analizautworuzostałaprzeprowadzonanapodstawiełacińskiegoprzekładu,powsta-
łegowXIXwieku.Przekładpozwoliłzorientowaćsięwkompozycjizałączonejoboksyryjskiej
podstawy.Por.IzaakzAntiochii,Carmendeaviilla,quaeantiochiaetrisagioncantavit,w:Opera
Omnia,tłum.GustavusBickell,SumtibusJ.Rickeri,Gissae1873,s.1.Analogicznepostępo-
waniedotyczykolejnychutworówsyryjskich,któreczekająnadalnaspecjalistę,któryzbada
dogłębnierytmikętekstuoryginalnegozuwzględnieniemjegosemantyki.
